‎موقتەدا سەدر بەپیاوە یاخییەکە ناسراوە کە هەمیشە دەیەوێ جیاواز دەربکەوێت، سەردانکردنی بۆ سعودیه‌ یاخیبوونێکی گەورەیە هەم به‌رانبه‌ر بەشێک لەشیعەکان‌و هەم بۆ ئێران، ئەو بێئەوەی خاوەنی ڕەوانبێژی بێ لە ئاخاوتند

دوای کشانەوەی ئەمریکا لە ڕێکەوتنە ئەتۆمییەکەی وڵاتانی پێنج کۆ یەک لەگەل ئێران‌و پاشان توندکردنەوەی سزاکانی سەر تاران لەلایەن واشنتۆنەوە کە بریارە تا مانگی 10 ئەم ساڵ سزاکان توندتربکرێتەوە، پەیوەندییەکانی نێوان ئەم دوو وڵاتە ڕووی لەگرژی زیاتر كردووه‌.

شێخ عێزەدین حوسەینی سەبارەت بە مافی یەکسانی ژن و پیاو وتویه‌تی:" لە یاساکانی ئیسلامدا، ژن و پیاو یەکسان و بەرامبەرن، ئەمرۆ دنیا بەرەو گەورەبوون‌و چووه‌و ئەرکەکان قورستر بوون، ژن ئێستا دەبێت وەک پیاو حسێب بکەی

لەم کتێبەدا بولەر زۆر راستی‌و چیرۆکی خۆی دەگێرێتەوە لەگەل ئۆجەلاندا، سەرەتای دەستپێکردنی کارەکەی بریتا بولەر لە پەیوەندیەکی تەلەفونیەوە دەبێت‌و بەمجۆرە ئەو سەرەتایە باسدەكات:" سەرلەبەیانیەكی رۆژێكی یەكشەمەی مانگی دیسەمبەر بوو

پیرەمێرد ناوی تۆفیق کوڕی مەحمود ئاغا کوڕی ھەمزاغای مەسرەفە، لە گەڕەکی گۆیژەی شاری سلێمانی لە دایکبووە، لەسەردەمی منداڵی ئەودا، خوێندن‌و خوێندەواری زۆر کەمبوون، ئەوانەش کە ھەبوون لە ناو چوار دیواری حوجرەی مزگەوتەکانداو لەسەر سەکۆی حەوشەی مزگەوتەکان ئەیانخوێندو فێری نوسین و خوێندنەوە ئەبوون.

عەلی حوسەینی سیستانی یەکێک لە گەورە مەرجەعەکانی ئاینزای شیعەیه‌ لە عێراق و لە جیھاندا، دانیشتووی شاری نەجەفە، سەرکردایەتی مەرجەعیەتی زانستی ئاینی حەوزەی نەجەفی گرتە ده‌ست دوای مردنی سەید ئەبولقاسمی خوئی. عەلی سیستانی لە ٤ ئابی ١٩٣٠ زاینی لە شاری مەشھەد لە خۆرھەڵاتی ئێران لە دایکبووە، باوکی (بە قورعە) محمد باقرە، دایکی کچی سەید ڕەزا میھرەبانی سەرابییە. دایکی زۆر شووی دەکرد بە سیغە، جونکە سیغە لە مەزھەبی شیعەدا پاداشتیکی زۆر گەورەی ئاینی ھەیە.

لەدوای دروستبوونی بەھاری عەرەبی و دەرکەوتنی ئەو زانیارییە نھێنیانەی کە ئەمریکا کار بۆ ئەوە دەکات کە رووبەروی راستەوخۆی ئێران ببێتەوە، ئێرانییەکان پشتوێنەیەکی بەھێزیان بەناوی ھیلالی شیعی لە رۆژھەڵاتی ناوەراست و ئەفغانستان و ئاسیا دروستکرد، ئەم پشتوێنەیه‌ کار بۆ ئەوەدەکات کە ئێران وەک ئەوەی ئێستا .کە ھەیە بپارێزت و بەبەھێزی بمێنێتەوە

تورکیا ئەو وڵاتەی کە لەئێستادا زۆرترین قسەو باسی لەسەردەکرێت، لەلایەن یەکەم زلھێزی جیھان ئەویش ئەمریکایە، پەیوەندییەکانی ئەم دوو وڵاتە تادێت بەرەو ناکۆکی زیاتر دەچی و پەرە دەسێنێت، تائەوڕادەیەی کە وابڕیارە لەچەند ڕۆژی داھاتوودا ئەمەریکا زنجیرەیەک سزا بەسەر ئەو وڵاتەدا بسەپێنێ.

حیزب و لایەنی سیاسی کە دادەمەزرێ لە ماوەی کارو خەبات و چالاکیە سیاسیەکانیدا ، ڕووبەڕووی چەندەھا کۆسپ و تەگەر و کێشە و سەرکەوتن و شکست دەبێتەوە. لەماوەی تەمەنیدا لە ئاکامی گۆڕانکاریەکانی ڕۆژانە لە کۆمەڵگای ناخۆیی ، گۆڕانکاریە دەرەکیەکان دەبێتەوە کە زۆر جار کاریگەری گەورە لەسەر پارتە سیاسیەکان دەبێت ، بۆیە ھەندێ کات لایەنە سیاسیە کان لەماوەی کارکردنیاندا ، توشی چەندەھا گرفتی ناخۆیی و ململانێ حیزبی دەبنەوە. بۆ چارەسەرکردنی کێشەو نەھێشتی ململانیەکان ، پارتە سیاسیەکان کۆنگرەی حیزبی دەبەستن. وەک فریاد ڕەسێک بۆ دەرکردنی حیزبەکە لە کێشەکان و ڕزگارکردنی و کردنەوەی خوێنێکی تازە بەبەر حیزەکەدا ، پێدانی گڕوتینێکی نوێ بە حیزبەکە.

لەم دیدارەدا لەگەڵ "دیپلۆماتیک مەگەزین" دکتۆر هادی محەمەد سەرپەرشتیاری گشتی نەخۆشخانەکانی تایبەت بەڤایرۆسی کۆرۆنا لەشاری سلێمانی، باس لە بارودۆخی نەخۆشخانەکانی تایبەت بەکۆرۆنا لەشاری سلێمانی دەکات و ئاماژەبەوە ئەدات کە لەئێستادا دۆخەکە لەشاری سلێمانی لەژێر کۆنترۆڵدایەو سەبارەت بە چارەسەرکردن بەپلازماش دەڵێت:" ئێمە لەسەر ئاستی ناوچەکە لەگەڵ وڵاتانی عەرەبی و ئێران و تورکیاو تا ھندستانیش یەکەم کەس بووین لەشاری سلێمانی دوو نەخۆش وەریانگرت و ھەردووکیشیان باش بوون و چونەتە ماڵەوە".

پێناچێت کردەوەی تیرۆرستی وا بەئاسانی بھێڵێت عێراقیەکان ھەناسەیەکی ئارام ھەڵمژن و شەوێک بەئارامی و بێ خەم ڕۆژبکەنەوە. ئێوارەی ڕۆژی دووشەممەی ڕابردوو عێراقیەکان لەماڵەکانی خۆیان ھەواڵی تیرۆرکردنی شرۆڤەکار و چالاکی گەنجی سیاسی بەناوبانگی شاری بەغدا لەشاشەی تیڤیەکانەوە توشی شۆکی کردن ونەیھێشت ئەوشەوەش بەئارامی بنون.

یانزەی سێپتەمبەر ئەو ڕۆژەی لە یادگای ھاوڵاتیانی ئەمریکیدا ڕۆژێکی تاڵ و لەبیرنەکراوە بۆ ھەمیشە و ڕۆژێکی ڕەشە لە مێژووی ئەو وڵاتە، تێیدا لەلایەن چەن کەسێکەوە ئاراستەی چەند فڕۆکەیەک گۆڕا بەرەو تاوەری گەورەی بارزگانی ئەمریکا و بینای وەزارەتی بەرگری ئەمریکا پنتاگۆن و لەو پەلامارەدە نزیکەی سێ ھەزارکەس گیانیانلەدەستدا، ڕووداوەکە بووە جێگەی مشتومڕێکی گەورە لەئەمریکا و تەنانەت جیھانیشدا و تائێستاش ڕووداوەکە بەتەواوی ئاشکرا نەکراوەو چەندین دیوی شاراوەی ھەیە.

هەموو جارێك وێنەكێشان و دروستكردنی كاریكاتێر و فیلم لەسەر پێغەمبەری موسوڵمانان كۆمەڵێك ناڕەزایی گەورە بەدوای خۆیدا دەهێنێت و هەندێك جار كوشتن و لەم دواییەشدا سەربڕینی لێكەوتەوە