دەزگای هەواڵگری ئەمەریكا (سی ئای ئەی ) ڕاپۆرتی كۆتای لەسەر كوشتنی جەمال خاشوقچی خستە بەردەم كۆنگرێس‌و دۆناڵد ترەمپ، لە ڕاپۆرتەكەدا محه‌مه‌د بن سەلمانی شازادەی سعودیەو خالید بن سەلمانی برای كە باڵویزی سعودیەیە لە واشنت تۆمەتبار كراون بە كوشتنی جەمال خاشوقچی.

  ‎دوناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمەریكا ئەم هەفتەیە بڕیاریدا لە ٢٠١٩/٥/١ ڕێگە بەهیچ وڵاتێك نەدا نەوتی ئێران، بكڕێت بەپێچەوانەوە سزای ئابوری توند بەسەر ئەو وڵاتانەدا دەسه‌پنێت كە نەوتی ئێران دەكرێت. بەپێی ڕاپۆرتی وەزارەتی خەزێنەی ئەمەریكا سزاكانی ئەمەریكا هەناردەی نەوتی ئێران بۆ سەدا٥٠% كەم دەكاتەوە كە لە ئێستادا ڕۆژانە ٣ ملیۆن و ٥٠٠ هەزار بەرمیل نەوت هەناردەی دەرەوە دەكات.

 ئه‌مڕۆ دۆناڵد ترەمپ ڕایگەیاند هۆكاری جوڵاندنی هێز بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ناردنی كەشتى فڕۆكە هەڵگری ئەبراهام. لینكۆڵن و فڕۆكەی B52 ئاشكرا ناكات، بەڵام .ڕایگەیاند مەترسیەكی گەورەو جدی لەسەر هێزەكانی ئەمەریكا هەیە لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئامادەكاری دەكەن بۆ بەرپەرچ دانەوەی

قاسم سلێمانی دوای هاتنە دەرووەی لە كۆبوونەوەی ئەنجومەنی ئاسایشی ئێران، پەیوەندی بە قەیس خەزعەلی، ئەمینداری گشتی عەصائیبی ئەهلی حەقەوە دەكات و دەڵێت:" براكانم، فەرمانتان پێدەكەم ڕێگاكەی لەسەری ڕێكەوتووین بیگرنە بەرو كارە ڕاستەكە جێبەجێ بكەن".

 توركیاو قەتەر و ١١ وڵاتی ئیسلامی ڕێگربوون لە ئیدانەكردنی ئێران لە بەیانامەی كۆتایی كۆبونەوەی لوتكەی وڵاتانی ئیسلامیدا. توركیاو قەتەر پێشنیاریان كردبوو .پەكەكەو پەیەدە و هێزەكانی سوریای دیموكرات، بخرێنە لیستی تیرۆرەوە بەتۆمەتی ئەنجامدانی دەیان كاری تیرۆرستی دژی توركیاو هاوڵاتیانی سوریا

لە چاوپێكەوتنێکی لەگەڵ ڕۆژنامەی گاردیانی بەریتانیدا، نەسرین ئەسعەد خێزانی ئەبوسەیافی بەرپرسی نەوت و دارایی داعش، باسی كایلا مۆلەر، خۆشەویستە .ئەمەریكییەكەی ئەبوبەكر بەغدادی دەكات

بەپێی ڕاپۆرتی ڕۆژنامەی ئیندی پێندنتی بەریتانی مردنی محەمەد مورسی ئاسای نەبووەو گومانی زۆر لەسەر كوشتنی هەیەو لە دوای كەوتن و بێهۆش كەوتنی ٢٠ .خولەك جێهێڵراوە تا گیانی سپاردووە دواتر بە مردووی براوە بۆ نەخۆشخانە، ئەڵمانیا و بەریتانیاش داوای ڕوونكردنەوەی پێویست دەكەن لەسەر مردنی مورسی

‎دیمەنەكانی بەرەبەیانی یەكەم ڕۆژی جەژنی قوربانی ساڵی ٢٠٠٦، لە خەیاڵی زۆرینەی عێراقییەكاندا ناسڕێتەوە، چونكە لەو ڕۆژەدا عێراقییەكان بە دەنگی هەواڵێكی گرنگ و مێژوویی بەخەبەر هاتن كە كۆتایهێنان بوو بە دیكتاتۆرێك كە ماوەی٢٤ ساڵ سەرۆككۆمار بوو، ئەویش سەددام حسه‌ین بوو.

ناكۆكییەكانی پەكەكەو ئیسرائیل مێژوویەكی ۳٨ ساڵەی هەیەو دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٩٨٢ كاتێك ئیسرائیل هێرشی كردە سەر لوبنان و شاری بەیروتی داگیر كرد، پەكەكە شان بەشانی حیزبوڵاو سوپای حافز ئەسەد و بزوتنەوەی فەتح شەڕی دژی ئیسرائیل ڕاگەیاندو بە پێی ڕاپۆرتی دەزگای هەواڵگری موساد پەكەكە بەشدار بووە لە كوشتنی ٣٠ سەربازی ئیسرائیلدا، هەر لەو جەنگەدا پەكەكە زیاتر لە ٥٠ قوربانی داوە.

لەمێژووی عێراق و ئەمەریكادا سێ جار دانوستاندنی ستراتیژی كراوە: ١- لە ساڵی ١٩٥٢ كەلەنێوان هاری ترومانی سەرۆكی ئەوكاتی ئەمەریكا ومەلیك فەیسەڵەی دووەم (خاڵی مەلیك) دا ئەنجامدرا كە دواتر ئەنجامەكەی پێكهێنانی هاوپەیمانی بەغداد بوو لەساڵی ١٩٥٥ دا. ٢- دووەم دانوستاندنی ستراتیژی لە ساڵی ٢٠٠٢ دا بوو لە نێوان ئۆپۆزسیۆنی عێراق و ئەمەریكادا كە دواتر ڕووخانی ڕژێمی سەدام حسێن سەرۆكی كۆچكردوی عێراقی بەدوادا هات. ٣- دانوستاندنی سێهەم ساڵی ٢٠٠٨ لە نێوان حكومەتی عێراق بەسەرۆكایەتی نوری كامل مالیكی و ئەمەریكادا بوو كە كشانەوەی هێزەكانی ئەمەریكا دواتر سەرهەڵدانی داعشی بەدوادا هات.

لە ساڵی ١٩١٤ لە سەرەتای جەنگی جیهانی یەكەمدا بەریتانیا ئێرانی وڵاتی فارس داگیركرد و ئەم داگیركارییە تا ساڵی ١٩٢١ بەردەوامبوو، دواتر ڕەزەشای پەهلەوی وەك حكومداری وڵاتی فارس هێنایە سەر دەسەڵات.

پایەكانی دەوڵەتی قوڵ لە عێراق بریتین لە( مالیكی- عامری- سەدر- فالح فەیاز- قەیس خەزعەلی) كە لەناو جومگە هەستیارەكانی عێراقدان و كازمی ناكرێت هەموو پایەكان لە یەك كاتدا بڕوخێنت، چونكە عێراق دادەڕمێت.

لە ساڵی ١٩١٤ لە سەرەتای جەنگی جیهانی یەكەمدا بەریتانیا ئێرانی وڵاتی فارس داگیركرد و ئەم داگیركاریە تا ساڵی ١٩٢١ بەردەوامبوو، دواتر ڕەزاشای پەهلەوی وەك حكومداری وڵاتی فارس هێنایە سەر دەسەڵات.

لە ناوی بنەماڵەی ئال سعودا لە ٧٠ ساڵی ڕابردوودا نەریتێك باو بووە كە كوڕی گەورەی مەلیك عبدالعزیز فەرمان ڕەوای دەگرنە دەست و دوای مردنی مەلیكی پێش خۆیان، ئەم نەریتە تاساڵی ٢٠١٥ و هاتنە سەر دەسەڵاتی مەلیك سەلمان بەردەوامبوو.

ئەمڕۆ مایك پۆمپیۆ ڕایگەیاند برایان هۆكی بەرپرسی دۆسیەی ئێران لە كار دوور خراوەتەوەو لە جیگاكەی ئیلۆت ئەبرازم دیاری كراوە.

بڕیارە ئەمڕۆ كازمی بەڕێبكەوێت بۆ واشنتن وەك یەكەم سەرۆك وەزیرانی عێراق لە دوای مالیكی و هاوكات بۆ یەكەمینجارە لە دوای ڕووخامی ڕژێمی سەدامەوە ئەمەریكا بەو گرنگییەوە لە سەركردەیەكی عێراقی بڕوانێت، بەڵام ئەوەی جێگای پرسیارە ئایا كازمی دەتوانێت داواكانی ئەمەریكا جێبەجێ بكات.