لەدوای كۆتای هاتنی جەنگی جیهانی دووەم و هاتنە سەر كاری " ئیزن هاوەر"ی سەرۆكی ئەمەریكا لەساڵی ١٩٥٣، ستراتیژی ئەمەریكا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەسەر سێ پایەی سەرەكی ڕاوەستاوە، كە یەكەمیان پاراستنی ئەمن و ئاسایشی ئیسرائیلەو پایەی دووەمیش نەوت و غازەو لە كۆتای ساڵانی نەوەدەكان و ڕاگەیاندنی پڕۆژەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی گەورە لە لایەن ئەمەریكاوە ئاوی شیرین و ڕێڕەوە ئاوییە جیهانییەكانی وەك ( نۆكەندی سوێس - گەرووی هورمزو - گەرووی بابل مەندەب ) بوون بە پایەی سێیەمی ستراتیژی ئەمەریكا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا.

ناكۆكیەكانی پەكەكەو ئیسرائیل مێژوویەكی ٣٦ ساڵەی هەیەو دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٩٨٢، كاتێك ئیسرائیل هێرشی كردە سەر لوبنان‌و شاری بەیروتی داگیر كرد، پەكەكە شان بە شانی حیزبوڵاو سوپای حافز ئەسەدو بزوتنەوەی فەتح شەڕی دژی ئیسرائیل ڕاگەیاندو بە پێی ڕاپۆرتی دەزگای هەواڵگری موساد پەكەكە بەشدار بووە لە كوشتنی ٣٠ سەربازی ئیسرائیلداو هەر لەو جەنگەدا پەكەكە زیاتر لە٥٠ قوربانی داوە.

قەرزەكانی ئەمەریكا بۆ ساڵی ٢٠١٨ نزیكەی ٢١ ترلیۆن و ٥٠٠ ملیار دۆلاربووە كە بەراورد بە ساڵی ١٩٩٨ بە ڕێژەی سەدا ٤٠٠% زیادی كردوەو هەر هاوڵاتیەكی ئەمەریكی ٦٥ هەزار و ٥٠٠ دۆلار قەرزارە.

 ‎پرۆژەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی گەورە لە ساڵی ٢٠٠٢ لەسەردەمی جۆرج بۆشدا ڕاگەیانرا، ئامانجی پرۆژەكە داڕشتنەوەی سنوری وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و سەپاندنی هەیمەنەی ئەمەریكاو پاراستنی ئاسایشی وزەو ئاسایشی ئیسرائیلە.

 ‎ داعش لە ساڵی ٢٠١٤ تا ساڵی ٢٠١٥، توانی دەست بەسەر یەك لەسەر سێی خاكی عێراق و نیوەی خاكی سوریادا بگرێت‌و ژمارەی چەكدارەكانی گەیاندە زیاتر لە سەد هەزار چەكدار كە زیاتر لە سی هەزاریان لە وڵاتانی ئەوروپا وئاسیاو ئەفەریقا  خۆیان گەیاندە ڕیزەكانی داعش‌و لەسەر دەستی ئەبوبەكر بەغدادی، خەلافەتی ئیسلامی لەسەر خاكی سوریاو عێراق ڕاگەیاند.    

 ‎پێش دوو ساڵ دۆناڵد ترامپ دەسەڵاتی كۆشكی سپی گرتە دەست‌و لەیەكەم وتاریدا ڕایگەیاند كە دەیەوێت جیهان بگۆڕێت‌و شكۆ بۆ ئەمەریكا بگەڕێنێتەوە، لەڕووی كرداریشەوە ترامپ بەڵێنەكانی جێ بە جێكردو ئاڕاستەی ڕووداوە جیهانیەكانی گۆڕی،  لەسەر ئاستی ناوخۆش لە مێژووی ئەمەریكادا هیچ سەرۆكێك هێندەی ترامپ ڕوون و ئاشكراو بێپەردە نەبووە، لە هەمان كاتدا هیچ سەرۆكێكی ئەمەریكا هێندەی ترامپ جێگەی مشت و مڕ نەبووە، بە جۆرێك لە دوو ساڵی یەكەمی دەسەڵاتیدا ٦٧ وەزیرو بەرپرسی گەورەی ئیدارەی ئەمەریكا دەستیان لە  كاركێشاوەتەوە.

 ‎هۆزی ماسای لە وڵاتی تەنزانیا ئەفسانەیەكیان هەیە دەڵێ ( ڕۆژێك دێت بە هۆی بەرزبونەوە پلەی گەرمای زەوییەوە هەموو سپى پێستەكان دەمرن، چونكە بەرگەری ئەو گەرما كوشندەیە ناگرن و ئەوكات ڕەشپێستەكان دەسەڵاتی تەواوی جیهان دەگرنە دەست و جیهان یەك ڕەنگ دەبێت و ڕەش دەبێتە ڕەنگی ئازادی و ژیان و دەسەڵات ).

بەپێی ڕاپۆرتی دەزگای هەواڵگری ئەمەریكا ئێران ئامادەكاریی و پلانی داڕشتوە بۆ هێرشكردنە سەر ئامانج و بەرژەوەندییەكانی ئەمەریكا لە وڵاتانی كەندا و عێراق و سوریا و یەمەن و لوبنان.

 دەنگی تەقەی جەنگی جیهانی سێهەم لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەبیسترێت، بەڵام كەڕەكان خۆیان بێئاگا كردووەو نایبیستن، ئەمە بەشێكە لە وتارە بەناوبانگەكەی هنری كسینجەری وەزیری پێشوتری دەرەوەی ئەمەریكا كەلە ٢٠١٥/١٠/١٦ لە ڕۆژنامەی وۆل ستریت جۆرناڵدا بڵاوی كردەوە لە ژێر ناونیشانی ( ڕێگاكانی ڕێگریكردن لە .هەرەسهێنانی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست)