شاری عەفرین لە ڕۆژئاوای كوردستان ماوەی زیاتر لە دوو ساڵە لەلایەن توركیا و گروپە تیرۆرستیەكانی نزیك لە ئەنكەرە داگیر كراوە، لەو ماوەیەدا زۆرترین تاوان دەرحەق بە دانیشتوانەكەی لە دزین و دەستدرێژی و ڕفاندن و كوشتن كراوە، ئەمە لە كاتێكدایە كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و هێزە هەرێمیەكان لە بەرامبەر ئەو هەموو تاوانانە بێدەنگیان هەڵبژاردووە و بۆ گروپە تیرۆرستیەكانیان جێهێشتووە بە ویستی خۆیان تاوانی مرۆیی تێدا ئەنجام بدەن.

تەقینەوە بەهێزەكەی ئێوارەی ڕۆژی سێ شەممە، وێرانكاریەكی زۆری بە دوای خۆیدا هێنا، كە لە ناوچەی مەرفەئای بەیروت ڕوویدا و بەهۆیەوە دەیان كەس كوژران و هەزارانی دیكەش بریندار بوون، ئەمە جگە لەوەی زۆرینەی باڵەخانە نزیكی تەقینەوەكە ڕوخان و بە دووری 15 كیلۆمەتر كاریگەری لەسەر بیناكان هەبووە، دەوترێت ئەوەی ڕوویدا بریتی یە لە تەقینەوەی نیتراتی ئامۆنیۆم كە ماوەیەكی زۆرە لەو شوێنەدا كۆگا كراوە، سەرچاوەیەكی لوبنانی ئاشكرای كرد ئەو كۆگای تەقینەوەی تیایدا ڕوویداوە 2700 تۆن لە نیتراتی ئامۆنیۆمی تێدا بووە، كە ئەم مادەیە زیاتر وەك پەینی كشتوكاڵی بەكاردەهێنرێت.

وەزیری تەندروستی لوبنان ئاشكرای كرد ،بەهۆی تەقینەوەكەی مەرفەئای بەیروت، دەیان كەس كوژران و نزیكەی 3000هەزار كەسیش برینداربوون،هەروەها سەعد حەریری سەرۆك وەزیرانی پێشووتری لوبنان تەقینەوەكەی بە كارەساتبار ناوزەند كرد.

بۆ هۆنراوە دروستكراوم" محەمەد مەهدی جەواهیری بەم دێڕە وەڵامی پرسیاری ژیانی منداڵی و سەرەتای دەستكردنی بە هۆنراوە نووسین دایەوە، ئەو كە لە نەجەف گەورە بووە، هەروەها كۆمەڵێك هۆكاری دیكە وایكردووە كە ببێتە سیمبولی هۆنراوەی سەردەمی نوێ، لەوەش زیاتر نازناوی " شاعیری گەورەی عەرەب"ی پێدراوە.

سەرۆك وەزیرانی عێراق بریاریدا رۆژی ٦/٦/٢٠٢١ هەڵبژاردنی پێشوەختی پەرلەمانی بۆ ئەنجومەنی نوێنەران لە عێراق ئەنجام بدرێت پاش ئەوەی لەسەرەتای پیدانی متمانە بە حكومەتەكەی بەلێنی دا بەم كارە سەرباری ئەوەی یەكیك بو لە خواست و داواكاری خۆپیشاندانەكانی سالی ۲٠۱۹ عێراق..

لیندزی گراهام سیناتۆری كۆمارییەكانی ئاشكرای كرد، كە كۆمپانیای " دەلتا كرێسینت ئینێرجی" ئەمریكی ڕێكەوتننامەیەكی نەوتی لەگەڵ ئیدارەی خۆسەر لە ڕۆژئاوای كوردستان ئیمزا كردووە، كە ئامانج لێی گەشەپێدان و زیاكردنی بەرهەمی كێڵگە نەوتیەكانی ئەو ناوچەیە.

كازمی وێنەیەكی لی كوان یۆ، یەكەم سەرۆك وەزیرانی سەنگافورەی لە ژورەكەی خۆی داناوە؛ ئەمەش نیشانەی سەرسامیەتی بەو كەسایەتیە و نیازی شوێنپێ هەڵگرتنی پرۆسەی چاكسازیە لەو كەسە، لەدور مەوداش، هەوڵی بەسەنگافورەپێكردنی عێراقە لە پێشكەوتن و خۆشگوزەرانی نەك دوبارەكردنەوەی نمونەی لوبنانی پەرتەوازەو كۆنتڕۆڵكراو لەلایەن ملیشیاكانەوە.

وتەیەكی دۆناڵد ترامپ سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمریكا كاردانەوەی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا، كاتێك زۆر بە ئاشكرا ویستی خۆی بۆ دواخستنی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی وڵاتەكەی نیشاندا، كە وا بڕیارە لە مانگی تشرینی دووەمی ئەمساڵدا ئەنجامبدرێت.

ڕۆژنامەی سەندەی تەلەگرافی بەریتانیا ئاشكرای كرد، كە ڕەجەب تەیب ئەردۆگان سەرۆك كۆماری توركیا هاوكاری وڵاتی چینی كردووە بۆ ئەوەی مسوڵمانە ئیگۆرەكان لە خاكی وڵاتەكەیەوە بگوازێتەوە بۆ وڵاتەكەی خۆی، ئەم كارە لە ڕێگای وڵاتی سێیەمەوە ئەنجامدراوە.

مستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عیراق، بە ئامانجی گەڕانەوەى داهات بۆ گەنجینەی دەوڵەت و شكۆی حكومەت بەسەر دامەزراوەكاندا، ڕێكخستنەوەی دەروازە سنورییەكانی كردۆتە كاری لەپێشینەی خۆی.

ناگەڕێمەوە سەر مێژووی پێشووتری ململانێكان و لە دوای ڕاپەڕینەوە دەست پێدەكەم كە یەكێتی و پارتی لە شاخەوە گەڕانەوە شار و دەسەڵاتیان گرتەدەست و یەكێتی لەسەر ئاستی كوردستان لە ڕووی جوگرافیا و هێزی پیشمەرگەوە بەراورد بە پارتی بەهێزتر بوو و دواتر هەڵبژاردنی ساڵی ١٩٩٢ ی بە دوادا هات و ئەم دوو هێزە ئەنجامەكانیان لەیەكەوە نزیك بوو بەڵام ئەنجامەكانیان پێ قبول نەكرا و كەوتنە شەڕی ناوخۆ.

وتەیەک هەیە دەڵێت (کورد ئەوەی لە شەڕدا بەدەستیدەهێنێت، لە دانوستاندا لەدەستی دەدات). ئێرانیەکان بەپێچەوانەوە، بە درێژایی مێژوو، ئەوەی لە شەڕدا دۆڕاندویانە، لە دانوستاندا وەریانگرتۆتەوە. دانوستان یەکێکە لەو زانستانەی دەخوێندرێت؛ چەند مەدرەسەیەکی دانوستان هەیە. یەکێک لەوانە مەدرەسەی ئێرانە، کە پشودرێژی یەکێکە لە خەسڵەتەکانی. ئێرانیەکان بەناوبانگن بەوەی کە لە مێژودا لە زۆربەی دانوستانەکاندا براوە بوون؛ ئەوەی بە شەڕ لەدەستیانداوە، بە دانوستان وەریانگرتۆتەوە.

لە فەلسەفەی کلاسیکدا دوو زاراوەی گرنگ هەن، باس لە بوونێکی شاراوە و بوونیکی کردارەکی دەکەن، ئەو دوو زاراوەش (بوون-بەهێز و بوون-بەکردار)ن.

ڕیشێكی سپی و خودان شه‌رم، ئه‌و بۆن و به‌رامه‌ی كورده‌واریی لێدێت و له‌و مه‌لایانه‌یه‌ كه تۆز و غوباری ئایدیۆلۆژیا و چه‌قبه‌ستوویی نغرۆی نه‌كردوون! به‌ تێروسه‌لی باسی له‌ ئه‌زموونی حوجره‌ و خوێندنی خۆی بۆ كردین، به‌شێكی زۆری سه‌ركرده‌ و كه‌سایه‌تییه‌ سیاسیی و ئه‌ده‌بییه‌كانی كوردیی دیتوون، به‌ڵام ئێمه‌ به‌ خێرایی به‌سه‌ر ئه‌و وێستگانه‌ی ژیانی دا هه‌نگاومان هه‌ڵهێنایه‌وه‌ و له‌ دیده‌نییه‌كی نه‌وشیروان موسته‌فادا ئۆقره‌مان پێگرت و قورسایی ده‌مه‌ته‌قێیه‌كه‌مان خسته‌ سه‌ر ئه‌و دیده‌نیی و كۆبوونه‌وه‌یه‌.

پێش هەر شتێك، سیاسەتی دەرەوەی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا، بە پلەی یەكەم بەرژوەندی نیشتمانیی ئەمریكا دیاری دەكات و لەرۆژهەڵاتی ناوەراستیش پاراستنی ئیسرائیلە‌، ئەمەش لە ستراتیژییەت ‌و ئەجێندای سیاسەتی دەرەوەیدا ڕەنگی داوەتەوە.

بزوتنەوەی گۆڕان، وەك بزوتنەوەیەكی جەماوەریی بەبێ ڕێكخستنی سیاسی و ئەمنی لە 25-7دا و لە 11 ساڵ پێش ئێستاوە توانی بەدەموچاوی نوێ و و كار و بەرناكەی نوێوە، بچێتە ناو كایەیی سیاسیی لە باشوری كوردستاندا ، توانی لە پەرلەماندا گۆڕانكاریی دروست بكات و هێزێكی نوێ بنێرێتە ناو پەرلەمان وكایە سیاسیەكەوە، كە دواجار توانی چەندین كار بكات كە ئێستا بەرهەمەكەی لە هەرێمی كوردستان و كایە، سیاسیەكەدادەردەكەوێت.

چەند سەرنجێکی کورت لەسەر دەقی خوتبەکەی عه‌لی ئه‌رباش، بەڕێوەبەری ئەوقافی توركیا، کە یه‌كه‌م خوتبه‌ی‌ له‌ ڕۆژی هەینی 24-7-2020 لە ئایا سۆفیا، بە ئامادەبوونی ئەردۆگان، خوێنده‌وه.

دوای ئەوەی یەكێتی لەسەر بڕیاری مەكتەبی سیاسی بایكۆتی دانیشتنەكەی رۆژی یەك شەممەی كرد،توانی شكست بەدانیشتنەكانی پەرلەمان بهێنێت كە پارتی سوربوو لە غیابی یەكێتیدا ئەنجامی بدات.

بە وتەی مام جەلال، سكرتێری كۆچكردووی یەكێتی، مەسعود بارزانی لەگەڵ یەكەم هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا نەبووەو وتوویەتی با هەڵبژاردن نەكەین‌و لەگەڵ حكومەتی عێراقدا ڕێبكەوین.

بەپێی بەدواداچونێكی مەیدانی ئینستتیوتی پەی، باڵاترین دەسەڵاتی یاسادانان وچاودێریكردن، مەرجەعی سیاسی و یاسایی خەڵكی كوردستان كە پەرلەمانە، نەیتوانیوە هاوسەنگی لەنێوان ئەركەكانی و ئەو كێشانەی هاتوونەتە كایەوە رابگرێت، نەیتوانی لەئاست ئەو ئاڵنگارییە مەترسیدارانەدا بێت كە رووبەڕووی خەڵكی كوردستان بوونەتەوە، بۆ راستیی ئەم واقیعە تاڵە ئەم راستیانە دەخەینە روو: