نەوشیروان مستەفا: من سۆپەرمان نیم

" تەنها چەند مانگێكم مابوو بۆ ئەوەی شەهادەی دكتۆرا لە فەلسەفەدا لە زانكۆی ڤییەننا وەرگرم، وازم لێهێناو هاتمەوەو شۆڕشمان دروستكردەوە، شەهادە بەهیچ نابینم، زمان زانین لەهەموو شتێك گرنگترە بۆ ئینسان، بەتایبەتی زمانە زیندووەكانی جیهان، چونكە بەهۆیانەوە دەتوانی لە ڕۆشنبیریی‌و شارستانییەكانی دنیا تێبگەیت‌ و بە ئاگا بیت".

نەوشیروان مستەفا لە دیدارێكی دوورو درێژدا، كە نۆزدە ساڵ لەمەوبەر لەگەڵیدا سازدراوە و لە كتیبَی " كێشەی ئافرەتان‌و بزوتنەوەی ژنان لەنێوان وەهم‌و واقیعدا" بڵاوكراوەتەوە، وا دەڵێت.

هەرچەندە دیدارو گفتوگۆ دورو درێژەكە، تایبەتە بە پرسی ژن‌و كێشەكانی ژنان، بەڵام ڕەوانشاد نەوشیروان مستەفا، لەو دیدارەدا، سەبارەت بە ژیانی تایبەتی خۆی، وەكو ئەوەی پێیناسرابوو، ڕاشكاوانە وەڵامی پرسیارەكانی داوەتەوە.

ئەو كە تا سەروەختی هەڵوەشاندنەوەی ڕێكخراوەكە لە ساڵی 1992دا، سكرتێری" كۆمەڵەی ڕەنجدەرانی كوردستان بووە"، ئاماژەی بەوە كردووە كە باوەڕی بە ماركسیزم نەماوەو وتوویەتی:" من زۆر دەمێكە باوەڕم بە ماركسیزم نەماوە، بەڵام خۆم هەر بە چەپ دەزانم بەو مانایەی كە هەمیشە لەگەڵ هەژارو رەش‌و ڕووتی میللەتەكەمدابم، لەگەڵ ئەو لایەنەدابم كە زوڵمی لێكراوەو هەوڵی بەردەوام بدەم بۆ نەهێشتنی چەوساندنەوەو بەدیهێنانی عەدالەتی كۆمەڵایەتی".

ئەوكاتەی كە لەم دیدارەدا نەوشیروان مستەفا وتوویەتی باوەڕم بە ماركسیزم نەماوە، حەوت ساڵ تێپەڕیوە بەسەر هەڵوەشاندنەوەی " كۆمەڵەی ڕەنجدەرانی كوردستان"دا، كۆمەڵەی ڕەنجدەران لە ساڵی 1992، لە كۆنگرەی یەكی، یەكێتی نیشتیمانی كوردستاندا هەڵوەشایەوە، بەڵام بە وتەی هەندێك لە نزیكەكانی‌و ئەوانەی لە شاخ لەگەڵیدا بوون، ئەو لە كۆتایی ساڵانی حەفتاكانی سەدەی ڕابردووەوە باوەڕی بە ماركسیەت نەماوە.

سەبارەت بە خودی خۆی، كە چۆن خۆی هەڵدەسەنگێنێت‌و چۆن تەماشای خۆی دەكات‌و سەبارەت بە ڕۆڵا‌و پێگەكەی، نەوشیروان مستەفا وتوویەتی، "خۆم بە ئینسانێكی ئاسایی ئەزانم، هەروەك هەموو هاووڵاتییەكی ئەم كۆمەڵگەیە، لە قۆناغێكی دیاریكراوی گەلەكەمدا فرسەتی ئەوەم بۆ رەخسا لە شۆڕشی میللەتەكەمدا بەشداربم‌و كەم تازۆر دەوری تیا ببینم، رەنگە هەر لەبەر ئەوە بێت، لە خەڵكێكی ئاسایی، یان كەسێكیتر ناسراوتربم، لەوە زیاتر هیچ شتێكیتر نییە، من خۆم نە بە سۆپەرمان دەزانم‌و نە بە قارەمان، نەجوانم‌و نە دەنگم خۆشەو نە یاریزانێكی چاكم".

نەوشیروان مستەفا، زەواجی بە پێویستییەكی ژیان ناو بردووەو لەكاتی ئەنجامدانی دیدارەكەداشدا، پازدە ساڵ بووە كە ژیانی هاوسەرداری لە گەڵ كۆچكردوو، شوعلەخاندا پێكهێناوە، سەبارەت بە تێڕوانینی بۆ پرۆسەی زەواج‌و شێوازی ئەنجامدانی پرۆسەی هاوسەرگیری خۆی بەمجۆرە دوواوە:" زەواج پێویستییەكی ژیانە، بەخۆشەویستی زەواجم نەكردووە، بەرەزامەندی‌و ئارەزووی هەردوولامان بووە، لەماوەی ئەو پازدە ساڵەدا، قەت رووینەداوە شەو و رۆژێك پێكەوە قسە نەكەین، هاوسەرەكەم نموونەی ژنێكی بەوەفا بوو".

لە دیدارە دورودرێژەكەدا، سەبارەت بە تێڕوانینی نەوشیروان مستەفا، دەربارەی زەواجی " سیغەو میسیار" ئەم گفتوگۆیە لە نێوان نەوشیروان مستەفاو ئامادەكاردا ڕوو دەدات:

سەبارەت بە زەواجی سیغەو میسیار قسەی بەڕێزت چیی؟
- سیغەكە دەزانم بەڵام میسیارەكە چییە؟

میسیار زەواجێكە بەدزی ژنی ئەسڵییەوە دەكرێت.

- لەكوێ هەیە؟

لەناو مەزهەبی سوننەدا، لە میسرو وڵاتانی كەنداو.

- سەبارەت بە سیغەكە، ئەوانەی بڕوایان پێی هەیە، پێیانوایە بەمكارەیان موشكیلەیەكی گەورەی جنسیان حەلكردووە، رەئێكی تریش هەیە كە ئەمە بەجۆرێك لە لەشفرۆشی دا ئەنێت، بەڵام لەشفرۆشییەكی ئاینیی‌و یاساییە، وەك چۆن لە ئەوروپا قەحبەخانە هەیە، ئەمان لە باتی قەحبەخانە ئەم ڕێگەیان هەڵبژاردووە.

- پێتباشە یان خراپ؟

- پێم خراپە.

نەوشیروان مستەفا، پێیوایە زانین‌و فێربوونی زمانە زیندووەكانی جیهان لە بڕوانامە گرنگترەو بە بایەخترەو دەڵێت:" تەنها چەند مانگێكم مابوو بۆ ئەوەی شەهادەی دكتۆرا لە فەلسەفەدا لە زانكۆی ڤییەننا وەرگرم، وازم لە شەهادە هێناو، هاتمەوەو شۆڕشی نوێمان دروستكرد، شۆڕشم لا گرنگتربوو تا شەهادە،
شەهادە بەهیچ نابینم، زمان زانین لەهەموو شتێك گرنگترە بۆ ئینسان، بەتایبەتی زمانە زیندووەكانی جیهان، چونكە بەهۆیانەوە دەتوانی لە رۆشنبیری‌و شارستانییەكانی دنیا تێبگەیت‌و بە ئاگا بیت".

نەوشیروان مستەفا، لە دیدارەكەدا، بەمجۆرە سەبارەت بە مەرگ دواوەو وتوویەتی:" زیاتر لە 15 ساڵە لە مەرگ ناترسم، چونكە تەمەنم گەشتۆتە ئاستێك ترسم لەمەرگ شكاوە، بەڵام پێشووتر چەندجارێك هەستم بە ترس كردووە لە بەرانبەر مەرگدا".

ئەو، كە بە كەسێكی نا كۆمەڵایەتی ناسرابوو، ئەوەی وتووە كە بە باش‌و خراپەوە هەموو كەسێكی خۆشدەوێت:" هەموو كەسم خۆشدەوێت، بە مرۆڤە خراپەكانیشەوە، چونكە خەڵكی سلێمانی بە باش‌و خراپییەوە بە هاوشاری خۆم دەزانم، هەروەها كورد بە باش‌و خراپییەوە بەنەتەوەی خۆم دەزانم".
نەوشیروان مستەفا لەڕووی كۆمەڵایەتییەوە لە كۆمەڵگەی كوردی ڕازیبووەو نەشیخواستووە كۆمەڵگی كوردی وەكو سویدی لێبێت:" من قەت حەزناكەم وڵاتەكەی من وەك سویدی لێبێت لە ڕووی كۆمەڵایەتییەوە، چونكە خەڵكی سوید ئاواتە خوازن بگەڕێنەوە بۆ چەند سەدەیەك پێش ئێستا، لەمبوارەدا ئێمە لەوان باشترین، لەوێ تا ڕادەیەك خێزان لەبەریەك هەڵوەشاوەتەوەو كۆمەڵگەش وایە، هەر بۆیە ئەیانەوێت سەرلەنوێ پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكانیان بەهێز بكەنەوە، بۆ ئەوەی خێزان‌و كۆمەڵگە لەو هەڵوەشاندنەوەیە رزگار بكەن".

 
سەرنج:

لەدیدارێكی دوورو درێژدا لە كتیبَی " كێشەی ئافرەتان‌و بزوتنەوەی ژنان لەنێوان وەهم‌و واقیعدا" كە كۆمەڵە دیدارێكەو سالار حەمە عەلی مستەفا ئامادەی كردووە، نەوشیروان مستەفا ئەم ئەم بۆچوونانەی خۆی خستۆتە ڕوو.