عەفرین شاری ئاشتی و زەیتون...

ئەمڕۆ سێ ساڵ بەسەر داگیركردنی عەفرین لە ڕۆژئاوای كوردستان تێدەپەڕێت، كە سوپای توركیا بە هاوكاری گروپە تیرۆرستیەكانی سوریا و بە ڕێكەوتن لەگەڵ روسیا، لە 18ی مارسی 2018دا ئەو شارەی داگیركرد, عەفرین سێ ساڵە بە دەست پێشێلكارییەكانی گروپە تیرۆرستیەكانەوە دەناڵێنێت، هەر لە كوشتن و ڕفاندن و كۆچی زۆرە ملی، بۆ گۆڕینی دیمۆگرافیای شارەكە و تێكدانی مێژووی عەفرین.

داگیركردنی عەفرین:
توركیا 20ی یەنایەری ساڵی 2018دا دەستی بەهێرشی بۆ داگیركردنی شارەكە دەستپێكرد،كە هەموو جۆرە چەكێكی پێشكەوتووی ناتۆی بەكارهێنا، كە هەندێك لە چەكەكان لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی قەدەغە كراو بوون، بەهۆی ئەو هێرشە داگیركارییەوە، 869 هاوڵاتی مەدەنی شەهید بوون، كە 257 كەسیان لە كاتی هێرشی داگیركردنەكەدا بوون، ئەوانی دیكەش دوای كەوتنی شارەكە بوون، هەروەها 1433 هاوڵاتی دیكە برینداربوون، كە 742یان لە كاتی هێرشەكە و 691 كەسیشیان لە ماوەی سێ ساڵی داگیركارییەكەدایە.
ئەو هێرشە دڕندانەی سوپای توركیا و گروپەكانی هاوكاری بۆتە مایەی ئاوارە بوونی زیاتر لە 300 هەزار كەس، كە لە عەفرینەوە بۆ ناوچەكانی شهبائـ و خێوەتگەكانی ناوچەكە كۆچیان كردووە.
سەرەڕای دڕندەیی هێرشەكە و بەكارهێنانی چەندین چەكی پێشكەوتووی قەدەغە كراو، بەڵام هێزەكانی هەسەدە و ژنان بۆ ماوەی 58 رۆژ بەرگریان لە شارەكە كرد، بەوەش توانیان قارەمانێتیەك تۆمار بكەن، كە لە مێژوودا بۆیان دەمێنێتەوە، چونكە بەرگری كردن لە دووەم هێزی ناتۆ، بەرخودانێكە كە لە سەردەمدا تۆمار كراوە، هەر بۆیە ناویان نا " بەرخودانی سەردەم".

ڕوسیا خیانەتی لە كوردان كرد:
د. دیوین حەوزی، ئەكادیمی و لێكۆڵەری بەریتانی لەسەر ڕۆڵی ڕوسیا لە داگیركردنی عەفریندا دەڵێت:" ڕوسیا رۆڵێكی بەرچاوی بینی لە كردنەوەی ئاسمانی سوریا بە ڕووی فرۆكە جەنگیەكانی توركیادا،ئەمەش ئاسانكارییەكی زۆری بۆ هێرشەكە كرد، هەروەها ڕوسیا لە یەكەم رۆژی هێرشەكەدا، هێزەكانی لە عەفرین كێشایەوە".
دەشڵێت:" روسیا ویستی تۆڵە لەكوردەكان بكاتەوە، چونكە كورد ئامادە نەبوو دەستبەرداری ئەو خاكە بێت كە سەرچاوەیەكی گرنگی ئەسەد بوو، بۆیە توركیا و ڕوسیا ئامانجیان یەكی گرتەوە، كە هەردوو لا ڕێكەوتن لەسەر ئەوەی كە كورد نەگات بە یەكپارچەیی جوگرافیایی، بۆیە بەم هێرشە كانتۆنەكانیان لەیەكتری دابڕی".

ئەشكەنجە و كوشتن و ڕفاندن:
توركیا و گروپە تیرۆرستیەكان، ڕۆژانە چەندین تاوانی جەنگ دەرحەقی كوردەكانی عەفرین ئەنجام دەدەن، كە خۆی لە ئەشكەنجەدان و كوشتن و ڕفاندن و چەندین تاوانی دیكە دەبینێتەوە.
لەسەرەتای داگیركردنی عەفرینەوە، تاكو ئێستا لە سەردەستی ئەو گروپە تیرۆرستیانە زیاتر لە 7457 هاوڵاتی عەفرین ڕفێندراون،كە لە نێویاندا نزیكەی 1000 ژن هەیە، كە هەندێكیان لەبەرامبەر پارەیەكی زۆر ئازاد كراون.
سەرباری هەموو توندوتیژییەكان، زیاتر لە 400 ژن، كە هەندێكیان هێشتا باڵغ نەبوون، لەشاری عەفرین لەلایەن چەكدارانی ئەو گروپانەوە، ڕووبەڕووی دەستدرێژی سێكسی و هاوسەرگیری بە زۆر بوونەتەوە، بۆیە ئێستا ژنانی عەفرین لە ترسی ڕفاندن و دەستدرێژی ناوێرن لە ماڵەكانیان بێنە دەرەوە.
دزی و تێكدانی ژینگە:
لە شاری عەفرین 18 ملیۆن دار زەیتون هەیە، كە بەرهەمی ساڵانەیان دەگاتە 270 هەزار تۆن، بەڵام توركیا و گروپە تیرۆرستیەكان، بەشێكی زۆری دارەكانیان سوتاندووە و بڕیوەتەوە، ئەوەشی كە ماوە بە تاڵان بەرهەمەكەیان بردووە.
سوپای توركیا و گروپەكانی هاوكاری لەسەرەتای داگیر كردنی عەفرینەوە، زیاتر لە 350 هەزار 600 دار زەیتونیان بڕیوەتەوە، هەروەها زیاتر لە 20 هەزار دار زەیتونیان بە بیانوی چاك كردنی ڕێگا، لە ڕەگەوە هەڵكێشاوە، ئەمە جگە لەوەی 15 هەزار داریان سوتاندووە و نزیكەی 12 هەزار هێكتاریان لە كۆی 33 هەزار هێكتار سوتاندووە.

فتوای لەناوبردنی كورد دەدەن:
بەرپرسانی تورك و گروپە چەكدارەكان، چەندین جار باسیان لەوە كردووە، كە كوردەكان بێباوەڕن (كافرن)،بۆیە شێخەكانیان فتوای شۆڕش و جیهادیان دژی كورد دەركردووە، هەر بەم هۆیەوە داگیركردن و بردنی سەروەت و سامانی ماڵە كوردەكانیان حەڵاڵ كردووە، هەروەها ڕێگە لە كورد دەگرن كە یادە نەتەوەییەكانیان بەرز ڕابگرن، وەك یادی نەورۆز، ئەمە جگە لەوەی سیمبولەكانی كورد، وەك كاوەی ئاسنگەر دەشكێنن، هەروەها كورد ناچار دەكەن كە ناسنامەیەك دەربكەن، كە توركیا بۆیان دەردەكات و بە زمانی عەرەبی و توركی لەسەری نوسراوە.

تیرۆرستەكان و سوپای توركیا، بەرامبەر بە مەسیحیەكانیش پێشێلكاری ئەنجام دەدەن، هەرچەند ژمارەیان كەمە، بەڵام كەنیسەكانیان تێكدەدەن و كەلو پەلەكانی ناوی دەدزن، ئەم كارانە بەرامبەر بە مسوڵمانانیش ئەنجام دەدەن، چەندین جار مزگەوتەكانیان بۆردومان كردووە، بەرماڵ و ئامێرە كارەباییەكانیان دزیوە.
لە كۆتاییدا، ماوەی سێ ساڵە عەفرین بە خراپترین شێوە مامەڵەی پێوە دەكرێت و لە شاری خۆشگوزەرانی و پێكەوە ژیانەوە، بۆتە مۆڵگەی تیرۆرستانی سەر بە سوپای داگیركەری توركیا، ئەوەی دۆخی خەڵكی عەفرینی خراپتر كردووە، ئەوەیە وەك هەمیشە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بەرامبەر ئەو هەموو پێشێلكاریانە بێدەنگی هەڵبژاردووە.