‎سەگەڕاوی سیاسەتی موقتەدا!

2022-08-30

‎ماجید_خەلیل


‎بابی چارەی موقتەدای نەدەویست، نەیارەکانی دەڵێن، گەر بمایە، سواری گوێدرێژێکی دەکردو بە سەرتاشراوی بە کۆڵانەکانی کەربەلا و نەجەفدا دەیسوڕاندەوە. تەنانەت دەڵێن: موئەمەل و مستەفای برای چەندینجار سیلاحیان لێڕاکێشاوە. 
‎ئێستا ئەوەتا موقتەدا وەک خۆی دەڵێ: سەگەڕاو دەکا، دەیەوێ ئەوانەی ئێرەی عێراقیان بەم دەردە بردووە بەرێتە دەرەوە، گەرەکیەتی گیانێکی زیندوو بکات بەبەر عێراقدا!

‎ هەڵبەتە ئەمە بەقسەی خۆی، ئەمە لەکاتێکدا بۆ خۆیشی، خوێ دەکاتە برینەکانی ژیانی سیاسیی عێراقەوە، بۆخۆی دەیان دەمامکی لەروودایە و کەس نازانێ بەکام بای بێزراوی سیاسی شەن دەکات. 
‎نە ئایینییەکان ئیمانیان پێیەتی نە ئەوانیتریش. کابرایەکە بە چەپ و بە راستدا رۆحی رووداوەکان دەکێشێت و  فەلسەفەی تابوت و کفنی سپی بۆیان دووریوە. 

‎موقتەدا ژیانێکی گێچەڵاوی تێپەڕاندووە، بۆیە وەک بابی بە زوویی بەرەو پیریی دەچێت. بابیشی وەختێ خۆی و دوو کوڕەکەی تیرۆر کران پەنجاو پێنج ساڵێ دەبوو، وەلێ ریشێکی سەرتاپا سپی هەبوو. 

‎کێشەی موقتەدا بێ متمانەییە. یانی یارو نەیاری متمانەی پێناکەن. هاوکات موقتەدا بەجارێ چەند سەرە گوریسێکی دەرهێنانی عێراقی لە چاڵی قەیرانی سیاسیدا لەدەستدایە. 
‎لەلایەکەوە وانیشاندەدا نەیاری ئەمەریکایە، وەلێ لەپاش سەدام ئەمەریکییەکان خۆیان لە بیابانی نەجەفدا کلیلی شارەکەیان دایە دەستی.

‎هەروەها لە هەمان ساڵی کەوتنی بەعسدا بە کوشتنی عەبدولمەجید خوئیش وابڵاوبوویەوە نەیاری ئێرانییەکانەو گەرەکیەتی مەرجەعێکی عێراقی لە بەرانبەر ئەوانیتر دابمەزرێنێ. کەچی بابیشی هەموو شانازییەکی ئەوەبوو کە لای ئایەتوڵا خومەینی و خوئی خوێندوویەتی. 
‎موقتەدا هێشتا نەبووەتە پەنجا ساڵ، پەنجاجار لە سیاسەت کشاوەتەوەو گڕگڕ گەڕوەتەوە.

‎ ئەو لە خەیاڵیشیدا نەبوو ببێتە بازوویەکی بەهێزی سیاسەتی شیعە. تەنانەت کەمتر باوەڕی بەو حەوزە زانستیانە هەبوو کە حزب و کەسایەتییە شیعییەکان لێوەیان لەدایک دەبن، بۆیە باوەڕی بە خوێندنی حکومی هەبوو. لە خوێندنیشدا لوتەلا و کەم نوتق بوو، رۆژێ نەبوو فززەی فیکرێک بیجوڵێنێ، ئەمە وایکردبوو کە لەتەک بابیشیدا دانووی پێکەوە نەدەکوڵا، ئەو باوکەی کە رابەری راپەڕینی شەعبانیەی ١٩٩١ بوو.

‎دوواتر لەپاش مەرگی باوک و براکانی و کەوتنی سەددام، هاتە ناو کۆڕی کێبەرکێی سیاسییەوە و جاڕی میلیشیای مەهدی دا. ئیتر بەسەر رێکخستنی دەعوە و ئەنجومەنی باڵادا بازی داو لە نەجەفەوە نیازی بەغداد دەیجوڵاند. بۆیە لەو دەرفەتەوە سەدرییەکان سیناریۆی ئایندەی عێراقیان کەوتە کەڵکەڵەی خەیاڵەوە. بۆیە کەسێکی وەک مالیکی مێمڵێکی وەک موقتەدای بۆ هەزم نابێ، ئەوێک بە ریشی باپیرییەوە دەنازێ کە سەرداری شۆڕشی بیست بووە، ئەوێک بە دەعوەوە دەنازێ کە هەزاران دوڕو مەرجانی جەوانی شیعەی دژی بەعس لە سێدارەدران، وەلێ وا خەریکە موقتەدا مڵۆزمییەتی خۆی دەکاتە ئەمری واقیع و ئەمەریکایش ئەیەوێ پشتیوانی بکات. 

‎رەوتەکەی موقتەدا رێکخراو نییە، راسانێکی پۆپۆلیستییە، دەرفەتی داوەتە بێکار و بێسەواد و جەوانەکان جێیخۆیان لە خۆپیشاندانەکان کەنەوە، بەڵام مالیکی و ئەوانیتر رێکخراون، سەرەداوی سیاسەتیان زۆرە، دەوڵەتی دیینی دنەی ئایندەیان دەدا، گەرەکیانە گەمەکە بە ئاڕاستەی گۆشەگیربوونی سوننەو کورددا بەرن، باوەڕیان بە سازشە لەگەڵ ئێران. 
‎لە ئێستادا گەمەکە لەشۆخی دەرچووە، وەک گەمەی جەنگی دوو زاڕۆ دێتە پێشچاو کە لەنیوەدا لێیان بووتە جەنگی راستی. وڵاتانی هەرێمیش لەهمبەر عێراق دڵ پڕ لە قینن، کامەیان زۆرتر زوانی شیرینە، لەهەموویان زیاتر ژەهری رۆکردووەتە رووداوەکانی عێراقەوە.