بۆچی ئەو کارەساتە گەورەیە ڕوویدا؟

2021-04-25

كێ بەرپرسە؟ دیسان پرسیارێكی نوێیە و لە هۆكاری كارەساتێكی دیكەی عیراق دەكرێت، ئەمجارە لێكۆڵینەوە لە سوتانی نەخۆشخانەی ئیبن خەتیب لە بەغداد دەكرێت، كە تایبەتە بە چارەسەری توشبوانی كۆرۆنا، نەخۆشەكان بۆ چارەسەر ڕۆیشتن، بەڵام نەك چارەسەر نەكران، بەڵكو بوونە قوربانی.

ژمارەی قوربانیانی نەخۆشخانەكە لە بەرزبوونەوەی بەردەوامدایە، بەپێی دواین ئامار كە وەزارەتی ناوخۆ بڵاوی كردۆتەوە، تاكو ئێستا 82 نەخۆش گیانیان لەدەستداوە، ئەمە پێناچێت دواین ئامار بێت، چونكە كارەساتەكە گەورەیە و ئەگەری زیادبوونی ژمارەكان هەیە.

لێكۆڵینەوە سەرەتاییەكان باس لەوە دەكەن، كە هۆكاری ئاگرەكە بەهۆی تەقینەوەی بوتڵی ئۆكسجینەوە بووە، كە گوێ بەسەلامەتی هەڵگرتنی نەدراوە.

،،

هەروەها ڕاپۆرتێكی دیكە، ئاشكرای دەكات كە نەخۆشخانەكە سیستەمی ئاگاداركردنەوەی ئاگری تێدا نەبووە، هەروەها سیستەمی ئاگر كوژێنەوەشی تێدا نەبووە.


بەرپرسانی بەرگری شارستانی دەڵێن، زۆرینەی قوربانیان بەهۆی ئەوە وە مردوون كە ناچار بوون لە ئۆكسجینی دەستكرد دور بكەونەوە، بەمەش خنكاون، قوربانیانی دیكەش بەهۆی دوكەڵەوە خنكاون.
قەبارەی كارەساتەكە، هەموو عیراقی هێنایە سەر خەت، مستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عیراق، بەشێك لە بەرپرسانی نەخۆشخانەكە و لایەنە پەیوەندیدارەكانی لە پۆستەكانیان دوورخستەوە، هەروەها لە درەنگانێكی شەودا، لە بارەگای فەرماندەی ئۆپراسیۆنەكانی بەغداد، كۆبوونەوەی بە وەزیر و فەرماندە ئەمنیەكان كرد.

سەرۆك وەزیرانی عیراق ڕایگەیاند، ئەوەی ڕوویدا زیان گەیاندن بوو بە ئاسایشی نەتەوەیی وڵات، هەروەها وتیشی

،،

" كەس پێم نەڵێت بەهۆی شۆرتی كارەباوە بووە، ئەوە شەرمە، گەر كێشەیەك هەیە دەبێت چارەسەر بكرێت و لە ماوەی 24 كاتژمێردا ئەنجامی لێكۆڵینەوەم دەوێت".


هەروەها لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق، هەریەكە لە پارێزگاری بەغداد و وەزیری تەندروستی و بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی رەسافە لەكار دوورخرانەوە و ڕەوانەی لیژنەی لێكۆڵینەوە كران، بەڵام وا دیارە، ئەم جوڵە و بڕیارانە توڕەیی شەقام دانامركێننەوە، چونكە شەقامی عیراق، چەندین ساڵە گیرۆدەی گەندەڵی و خراپ بەڕێوە بردنە.

گەندەڵی چەندین ساڵە:

،،

خەڵكی عیراق، چەندین ساڵە گیرۆدەی بەرپرسە گەندەڵەكانیانن، كە جگە لە وتەی هاوسۆزی و موزایەدە و ناكۆكی دروست كراو، شتێكی دیكەیان بۆ خەڵكی عیراق لە هەگەبەكەیاندا نیە

ئەوان سەرقاڵی گەندەڵین و ساڵ بەساڵ قەبارەی زیاد دەكەن، بەشێوەیەك ئەمساڵ هەموو پێوەرەكانی بەزاندووە، بەهۆی ئەوەی بەرپرسەكانیش خاوەن چەك و ئەجێندەی دەرەكین، حكومەتیش ناتوانێت كارێكی ئەوتۆ بكات.

لە دواین ئاماری ساڵی 2020، كە تایبەت بە گەندەڵترین وڵات، عیراق پلەی 160ی وەرگرتوە،ئەم پلەیەش واتای ئەوەیە كە عیراق یەكێكە لە گەندەلترین وڵاتەكانی جیهان

ڕێكخراوی شەفافیەتی نێودەوڵەتی دەڵێت، بوونی گەندەڵی لە سیستەمی وڵاتدا، وای كردووە كە هاوڵاتیان لە مافە سەرەتاییەكان بێ بەش بكرێن، ئەمە لە كاتێكدایە كە لە ساڵی 2003ەوە تاكو ئێستا بە بری 250 ملیار دۆلار، سامانی گشتی بەهەدەر دراوە.

هاتنی ڤایرۆسی كۆرۆنا، دۆخی هاوڵاتیانی عیراقی خراپتر كردووە، هەروەها خراپی سیستەمی تەندروستی وڵاتی بۆ هەموو لایەك ئاشكرا كرد،بەشێوەیەك كەموكورتی و خراپ بەڕێوەبردنی ئەم كەرتەی بەتەواوی هەڵماڵی، خراپی كەرتی تەندروستی عیراق بەشێوەیەكە كە ناتوانێت ڕێگری لە بڵاو بوونەوەی زیاتری ڤایرۆسەكە بكات، لەوەیە سوتانی نەخۆشخانەی ئیبن خەتیب لە باشوری بەغداد، زیاتر ئابڕوی ئەم كەرتە بەرێت، چونكە وەك لە لێكۆڵینەوەكان دەركەوتووە، نەخۆشخانەكە ئامێری ئاگادار كردنەوەی ئاگر كەوتنەوە و كوژاندنەوەی تێدا نەبووە، هەروەها بوتڵی ئۆكسجینەكانیش بەشێوەیەكی تەندروست و سەلامەت هەڵنەگیراون، قەبارەی كارەساتەكە، قەبارەی گەندەڵی و خراپ بەڕێوەبردن دەردەخات، بۆیە ئەوەی ڕوویدا، هیچ تاوانێكی بوتڵەكانی ئۆكسجین و شۆرتی كارەبای تێدا نەبوو، بەڵكو تاوانی بەرپرسە گەندەڵ و نا شارەزاكانی عیراقی تێدا بوو.