کەر کوڕی کەر

محمد خۆشناو

لەم چەند ڕۆژەی رابردوو هەندێک وتار لە سایتەکان و سۆشیالمیدیا بڵاوبووەوە ، چەندین جار ووشەی گوێدرێژم بینی ، مرۆڤایەتی قەرزاری ئەو ئاژەڵە بەستەزمانەیە ، لەسەر پشتی ئەم ئاژەڵە شارستانیەت گوێزرایەوە ، ئەم ئاژەڵە خزمەتکارە رووداوێکی بیر هێنامەوە کە پێش هاتنی کۆرۆنا بوو ، چوومە فامیلی مۆڵ لە هەولێر ، بینیم کەسێکی هیندی بێ ئەوەی ئاگای لەخۆی بێت لابەلا بە جەستەی ژنێکی لووتبەرزی سەخیف کەوت ،

ئەمانە چەند کەسێک بوون زەردەخەنەیەکی تایبەتیان لەسەر رووخساریان پەیدا بوو ، ئەم ژنە مێشک پووچە نازانێت کە ئەو «کەرانە» خاوەن تاگووری شاعێری مەزنن و ، کۆمپانیای جیهانی وایان دامەزراندوور کە هەر کۆمپانیایەک دەیان ملیار دۆلاری تێپەڕاندووە لەوانە بەریوەبەری مایکرۆسۆفت و سەرۆکی گوگل هیندین ، خاوەنی گاندی و گەورەترین ولاتی دیموکراسین و هەرچی ئایین و ئاینزا و نەتەوەی جیا هەیە لەو ولاتە بە لێبووردەیی و ئاشتی و برایەتی پێکەوە دەژین ، شوێنی ئەدەب و سەبر و کاری بەردەوام و دڵسۆزی و سەڕاستین ، ئەمانە شتێکی ئەوتۆ هاوردەی ولاتەکەیان ناکەن و هەموو پێداویستی خۆیان لە ولاتی خۆیان بەرهەم دێنن و ، عەقل و پسپۆریەکی دەگمەنیان هەیە ، لەدواجار لە زەردەخەنەکەی ئەوان بەو ژنە دواکەوتووە تێگەیشتم ، هەر ئەم رووداوە چیرۆکێکی شاعێری گەپجاری عیراقی ئەحمەد مەتەر کە ئیستا لە بەریتانیا دەژی بیر هينامەوە ، بەناونیشانی« کەر کوڕی کەر» کە ئەمە دەقەکەیەتی:

هەبوو نەبوو لەیەکێک لە ئاخوڕگەکانی عەرەبی کۆمەڵە کەرێک هەبوو ، ڕۆژێکیان کەرێکیان بۆ ماوەیەک مانی لە خواردن گرت و ، لاشەکەی لاوازبوبوو و گوێیەکانی شۆڕ بوبوونەوە و خەریک بوو لەبەر ڵەڕولاوازی دەکەوتە سەر زەوی ، کەری باوک هەستی بەوە کرد کە هەموو ڕۆژێک دۆخی کوڕەکەی بەرەو خەراپی دەچێت و ویستی هۆکاری ئەمە بزانێت چیە ، بۆیە کوڕەکەی بەتەنیا بینی بۆ ئەوەی لەحالەتی دەروونی و تەندروستیەکەی تێبگات کە زیاتر بەرەو خەراپی دەچوو و ، پێی گوت: کوڕەکەم تۆ چیتە؟؟ باشترین جۆری جۆم بۆ داناوی و…تا ئێستا تۆ رەتیدەکایتەوە بیخۆیت…پێم بڵی چیتە؟ و ئەمە بۆ وا لەخۆت دەکەیت؟ کەس بێزاری کردووی؟ کەری کوڕ سەری بەرز کردەووە و قسەی لەگەڵ باوکی کرد و پێی گوت: بەڵێ باوکە…ئەو مرۆڤانە…کەری باوک سەریسوڕما و بەکوڕەکەی گوت: جا مرۆڤ چیانە کوڕم؟ پیی گوت: ئەوانە گاڵتە بەئێمەی هوزگەلی کەران دەکەن…باوکەکە پێیگوت ئەمە چۆن؟ کەرەکە گوتی: ئەی نانینی هەرکاتێک یەکیان کارێکی خەراپ بکات پێی دەڵێن هەی کەر…هەرجارەی یەکێک لە منداڵەکانیان خەراپەیەک بکات پێی دەڵێن هەی کەر…ئایا بەڕاست ئێمە ئاواین؟ گەمژەکانیان بە کەر وەسف دەکەن..باوکە ئێمە واین…ئێمە بێ ماندوبوون و شەکەتی کاردەکەین و… درک دەکەین و تێدەگەین…هەستمان هەیە…ئەو کاتە کەری باوک ڕاچلەکی و نەیزانی چۆن وەڵامی ئەم پرسیارە بچووکانە بداتەوە و ئەویش لەحالەتێکی خەراپ دایە و ، بەڵام بەخێرایی هەردوو گوێیەکانه بەلای ڕاست و چەپدا بادا و ئەنجا دەستیکرد بە گفتۆگۆ لەگەڵ کوڕەکەی بەڵکە بەپێی لۆژیکی کەران هەوڵی رازیکردنی بدات…سەیرکە کوڕەکەم ئەوانە هۆزگەلی مرۆڤ خوا دروستیکردوون و فەزلیکردوون بەسەر هەموو بوونەوەرێک

بۆنموونە سەیرکە…بەهەموو دریژایی تەمەنت کەرێکت بینیووە ماڵی براکەی بدزێت؟ ئایا گوێت لەمە بووە؟ ئایا بینیووتە کەرێک ئەشکەنجەی باقی کارانی دیکە بدات ، بۆ شتێک نا تەنها لەبەر ئەوەی لاوازترە لەو یان ئەوەی پێی گووتراوە بەدڵی نیە؟ ئایا کەرێکی ڕەگەزپەرستت دیوە مامڵە لەگەڵ ئەوانی دیکە لە کەران بە ڕەگەدپەرستی ڕەنگ و نەژاد و زمان بکات؟ ئایا گوێت لە لووتکەی کەران بووە کە نازانن بۆ کۆبوونەتەوە؟ ئایا ڕۆژێک لە ڕۆژان گوێت لەوە بووە کەرانی ئەمەریکا پلان بۆ کوشتنی کەرانی عەرەب دابنێن!! لەپێناوی بەدەستهێنانی جۆ؟ ئایا کەرێکی بەکرێگیراوی دەوڵەتێکی بیانیت بینیووە کە پیلان دژی کەرانی وڵاتەکەی بکات؟ ئایا کەرێکت بینیووە جیاوازی لەنێوان خەڵکی خۆی لەسەر بنچینەی تائیفیدا بکات؟

تەبعەن ئەو جۆرە تاوانە مرۆییانەت لە جیهانی کەراندا گوێ لێنەبوەە!! بۆیە کوڕەکەم داوات لێدەکەم کە عەقلە کەرانەییەکەت داداوەریت بکات و ، داواتلێدەکەم کە سەری من و سەری دایکت بەرز کەیتەوە و وەک ئەوەی کە تۆم ناسیوە کەر کوڕی کەر و، کوڕم لێیان گەڕێ ئەوەی دەیانەوێت با بیڵێن ، ئەو شانیازەمان بەسە کە ئێمەی کەر درۆ ناکەین ، ناکوژین ، دزی ناکەین ، غەیبەت ناکەین ، جووێن نادەین ، لەخۆشیا سەما ناکەین کە لەنێوانماندا بریندار و کوژراو هەبێت ، کەری کوڕ بەو ووشانەی باوکی سەرسام بوو و ، دەستی بە هڵوشینی جۆ کرد و بەدەم خواردنی جۆوە دەیگوت: بەڵێ باوکە وەک ئەو بەڵینەی بەمنتدا دەمێنێمەوە ، بەبەردەوامی شانازی بەوە دەکەم کە کەر کوڕی کەرم پاشان ، دەبمە خاک و خۆڵ و ناچمە ناو ئاگرێک کە سوتەمەنیەکەی خاڵک و بەرد بێت.