قه‌ره‌بووى پرده‌ ڕووخاوه‌كان ڕابگرن، له‌ هۆكار بكۆڵنه‌وه‌...

شیروان محه‌مه‌د ئه‌مین

2024-03-23

پردی حكومه‌تى هه‌رێم روخا 
ئازار دڵی هەڵقرچانم 
بێخه‌مى بوو بە دڕکە زی
 چەقی لە گۆشت و ئێسقانم..



چه‌ند ساڵێكه‌ له‌گه‌ڵ وه‌رزى داباریندا پرۆژه‌كانى حكومه‌تى هه‌رێم تووشى شكست و داڕووخان ده‌بن، به‌بێ ئه‌وه‌ى به‌دواداچوونى جدى له‌سه‌ر كه‌مته‌رخه‌مى له‌ ئه‌نجامدانى پرۆژه‌كاندا بكرێت و هیچ كه‌سێك ڕووبه‌ڕووى دادگا بكرێته‌وه‌.

پرد یان پێڵ،  پێکھاتەیەکە کە بۆ تێپەڕین لە کۆسپ یان بۆ بەربەستێکی فیزیکی وەکوو چه‌م و شیو دروست دەکرێت. داڕشتن و دروست کردنی پرد کاری ئەندازیاریی شارستانی و بە تایبەت ئەندازیاریی پێکھاتەییە. پردەکان پێویستیان بە بەڕێوەبەرایەتی تایبه‌ت بۆ چاودێرى و پاراستن ھەیە کە یەکێك لە شێوازە ھەرە نوێکانی چاودێری و بەڕێوەبەرایەتیی پرد کە لە سەدەی بیست و یەکەمدا بە کار دێت تەکنیکی چاودێریی ساخیی پێکھاتەیە، به‌ڵام له‌ كوردستان چاودێرى پرد، به‌ پاسه‌وان و كامێرایى سه‌رده‌م، بۆ كاتێكى دیاریكراوه‌ تاكو به‌رپرسێكى چاوگه‌ش ده‌یه‌وێت به‌ سه‌لامه‌تى به‌سه‌ریدا تێپه‌ڕ بكات.

له‌ هه‌رێم پردی ئاوەخێری درێژترین پرده‌ كه‌ هه‌زار و 200 مه‌تره‌ و پانییه‌كه‌ی 13 مه‌تره‌، هه‌روه‌ها به‌رزییه‌كه‌شی 18 مه‌تره‌، به‌ڵام پردی گراند، درێژترین پردە لە هەموو جیهاندا کە درێژیەکەی 164.8 کم (102.4 مایڵ )ە . کە لە سەر ڕێگای خێرای شەمەندەفەری بەیجینگ - شەنگەهای درووستکراوە.

چه‌ند ساڵێكه‌ گه‌رمترین هه‌واڵى زسانه‌، داڕووخانى پرده‌، كه‌ پچڕاندنى هاتووچۆ له‌ نێوان چه‌ندین گوندو ناوچه‌ دروست ده‌كات، وه‌ك (پردی گوندی گەرمکان لە دەڤەری پشدەر، پردى باناڵێ له‌ شارباژێڕ، پردی شەلخە لە نێوان هەولێر و ناحیەی سێگردكان،پردی دەرەدۆین لە سەر رێگای سلێمانی- کەلار،پردی (دەرەدۆین)ی نێوان هەردوو قەزای دەربەندیخان و كەلار، پردی گۆڵێ لە قەزای پێنجوێن،پردی ئاسنی بەرمیزە لەسەر رێگای سەرەکی (پیران -بەرمیزە-کانی رەش)سەربە ناحیەی سیدەکان)... 

له‌ پارێزگاى دهۆك چه‌ند رۆژى ڕابردوو، به‌هۆى باران بارینى به‌خوڕ له‌ ماوه‌ى چوار كاتژمێردا لافاوێكى گه‌وره‌ دروست بوو، لە سنووری قەزاکانی بەردەڕەش، ئاکرێ و ئامێدی، زیانی بە 234 خانوو، دووكان، مزگه‌وت و فەرمانگە گه‌یاند، هەروەها 500 كه‌پرى گه‌شتیارى و زیاتر له‌ 18 ئوتومبیل زیانیان به‌ركه‌وتووه‌و سێ كه‌سیش به‌و هۆیه‌وه‌ گیانیان له‌ ده‌ستدا، پاش  ئه‌و ڕووداوه‌ مه‌سعود بارزانى سه‌رۆكى پارتى بڕیاریدا به‌ 117 شووقه‌ قه‌ره‌بووى زیانلێكه‌وتوان  بكاته‌وه‌، واتا نیوه‌ى زیان لێكه‌وتووه‌كان قه‌ره‌بوو ده‌كرێنه‌وه‌و 117 دیكه‌ش  له‌ چاوه‌ڕوانیدا ده‌بن، هه‌ر چه‌نده‌ تا ئێستا بڕیاره‌كه‌ى قرمانڕه‌وایى ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌ نه‌خراوه‌ته‌ بوارى جێبه‌جێكردنه‌وه‌ .

له‌جیاتى مشتێك نمونەیه‌ك لەسەر جیاوازی خزمەتگوزاری حکومەتى هه‌رێمى ئێستاو 15 سه‌ده‌ى ڕابردوو ببینن، كه‌ بەهۆی لافاوەکەى چەند رۆژى رابردوو له‌ هه‌رێم، چەندین پرد كه‌ حکومەتی هەرێم دروستیکردبوون ڕووخان، هاوکات پردی دەلال لە زاخۆ  کە مێژووی درووستبوونی دەگەڕێتەوە بۆ 1500 ساڵی ڕابردوو کە هێندە بەشێوەیەکی ئەندازیاری دروست و جوان بنیاتنراوه‌ تا ئێستا بەهۆی لافاو هیچ زیانێکی بەرنەکەوتووە.

پێشنیار ده‌كه‌م ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانى هه‌رێم و وه‌زیرى شاره‌وانى كه‌ چه‌ند ساڵێكه‌ له‌ قۆناغى نه‌خشه‌سازین بۆ پرۆژه‌ى هێڵى شەمەندەفەر كه‌ درێژییه‌كه‌ى 620 كیلۆمه‌ترە ڕایبگرن، ئه‌مه‌ش له‌ پێناو پێشكه‌شكردنى خزمه‌تگوزارى باشتر نه‌ك زۆرو بۆر،چونكه‌ به‌پێى زانیارییه‌كان ئه‌و پرۆژه‌یه‌ زیاتر له‌ 80 پردى ده‌وێت، له‌به‌ر ئه‌وه‌ ئه‌نجامى كارى باش پێویستى به‌ بیركردنه‌وه‌یه‌كى باشه‌ .