گۆیژە شاخێكی رووتەڵ نییە!

سان ساراڤان

2024-05-27

- ناوچەی گۆیژە زنجیرەیەک ناوچەی زۆر جیاوازن لە ڕووی کەشوهەواوە، بە جیاوازیەکانییەوە جا گەر مەودای کورت بێت  یاخود نزم بن. ئەمەش شاخەکان دەکاتە ئیکۆسیستەمێکی زۆر جیاواز لە سلێمانی و ناوچەکەدا.

- ناوچەی گۆیژە شوێنی نیشتەجێبوون و ژیانی چەندەها جۆراوجۆری زیندوو (بایوداڤێرستی)، ژیانی ئێمەی مرۆڤیش وابەستەیە بە سوڕی جۆراوجۆری زیندەییەکانەوە کە لەو ناوچەیەدا دەژین،  گەر هەر ناهاوسەنگییەک ڕوو بدات  ئەوا ئێمەی مرۆڤیش زەرەرمەندی گەورە دەبین لەم پرۆسەیەدا.

- ناوچەی گۆیژە کاریگەریەکانی لەسەر دابەشبوونی فەزا، گەشەکردن، فیزیۆلۆژیا و سوڕی ژیانی ڕووەک و ئاژەڵان لەوانەش وردە زیندەوەران و مرۆڤ پێک دێنێت. بە داتاشینی ناوچەی گۆیژە ڕووەک و ئاژەڵی ناوچەکە شوێنی نیشتەجێبوونیان لەدەست دەدەن، لەناودەچن و ڕەو دەکەن.

- ناوچەی گۆیژە کۆمەڵێک سەرچاوەی سروشتی بەرچاویان لەخۆگرتووە و کە  ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە پرۆسەی ئیکۆلۆژی و ئابووری ناوچەکەدا.

- بە خاپوورکردن و داتاشینی ناوچەی گۆیژە گرنگترین کاریگەری لەسەر خولی هایدرۆلۆجیی دەبێت کە پابەندن بە دابەشبوون و جوڵەی ئاو لەسەر ڕووی زەوی و لە ژێر زەویدا.

- ناوچەی گۆیژە وەک بەربەستێکی ئۆرۆگرافی(جوگرافیای فیزیکی کە مامەڵە لەگەڵ پێکهاتن و تایبەتمەندییەکانی دەکات)  کاردەکەن بۆ تێپەڕینی  بای  شێدار  ، کۆنتڕۆڵی باران بارین دەکەن لە ناوچەکانی دەوروبەرییدا.

- لەم هەلومەرجەی گۆڕانی کەشوهەودا، شێواندنی ژینگەی شاخەکان کاریگەرییەکی زۆریان هەیە لەسەر ئەنجامەکانی گۆڕانی کەشوهەوا. ڕووک و دار و درەختەکان رێژەیەکی زۆر لە دووەم ئۆکسید گل دەدەنەوە لە ژێر خاکادا، بە داتاشین و لەناو بردنی ڕووەک و دارو درەختەکانی ئەم ناوچەیە ئەو ڕێژە زۆرەی دووەم ئۆکسیدەی کاربۆن دەچێتە هەواوە.

- بە خاپوورکردنی ناوچەی گۆیژە  پلەی گەرما زیاتر بەرز دەبێتەوە و  دەکرێت ببێتە هۆی ئەوەی بەفری شاخەکان زووتر و خێراتر لە بەهاردا بتوێنەوە و کاریگەری ڕاستەخۆیان ئەبێت لە سەر  کات و دابەشبوونی ئاو و دەستەکەوتنی ئاوی شیرین بۆ سروشت و بۆ بەکارهێنانی مرۆڤ.

- داتاشینی ناوچەی گۆیژە دەبێتە هۆی دابەزینی بەپیتی خاک و کاریگەری دەکاتە سەر بەرهەمی کشتوکاڵی لە ناوچەکانی دەوروبەریدا.