پزیشكیان, ئەو کاندیدەی سەرۆکایەتیی ئێران, کە بە کوردییەکی ڕەوان قسان دەکات
ئه‌م كاندیده به كوردییه‌كی باش قسه ده‌كات و ده‌خوێنێته‌وه, کە وەک من و تۆی تۆ کورد بەڕەوانی و پاراویی دەدوێت.
مه‌سعوود پزیشکیان له 29ی ئه‌یلوولی 1953 له شاری مه‌هاباد له‌دایكبووه، به‌شێكی زۆری ته‌مه‌نی له قه‌زای مه‌هاباد به‌سه‌ربردووه و قۆناغی خوێندنی تا په‌یمانگا له‌وێ خوێندووه، دواتر رۆشتووه‌ته سه‌نته‌ری شاری ورمێ و دبلۆمی له بواری كشتوكاڵ له‌وێ وه‌رگرتووه.
ساڵی 1972 بۆ ته‌واوكردنی ده‌وره‌ی سه‌ربازیی ڕۆشتووه‌ته پارێزگای سیستان و به‌لچووستان، له‌وێ له‌پاڵ ئه‌ركی سه‌ربازییدا به بواری پزیشكیی ئاشنا ده‌بێت، پاش ته‌واوكردنی خزمه‌تی سه‌ربازیی دبلۆمی دووه‌م له بواری پزیشكی وه‌ردەگرێت و دواتریش به‌كالۆریۆسی پزیشكی به‌ده‌ستده‌هێنێت.
مه‌سعوود پزیشکیان به نه‌ژاد ئازه‌رییه و به مه‌زهه‌بیش شیعه‌یه و به‌هۆی شاره‌زایی له زمانی كوردییدا ئاشنای كوردستانه و په‌یوه‌ندیی له‌گه‌ڵ كورده‌كاندا به‌ربڵاوه.
كاری حكومی
پزیشکیان له به‌ره‌ی ڕیفۆرمخوازه‌كانه و له كابینه‌ی یه‌كه‌می حكومه‌ته‌كه‌ی خاته‌می، جێگری وه‌زیری ته‌ندروستی بووه، له كابینه‌ی دووه‌می خاته‌می، كه حكومه‌تی ڕیفۆرمخوازان بوو، وه‌زیری ته‌ندروستی بووه.
كاری په‌رله‌مانتاری
له هه‌ڵبژاردنی خولی هه‌شته‌می په‌رله‌مان به‌شداریی كرد وه‌ك باڵی ڕیفۆرم و بوو به په‌رله‌مانتار و نوێنه‌ری شاری ته‌ورێز، دواتر له خوله‌كانی نۆیه‌م و ده‌یه‌م و یازدەیەمیش هه‌ڵبژێردرایه‌وه.
كاندیدی سه‌رۆكۆمار
له هه‌ڵبژاردنی 2013 خۆی كاندید كرد بۆ سه‌رۆكایه‌تیی كۆمار و په‌سه‌ندیش كرا، به‌ڵام پاشان كشایه‌وه. له هه‌ڵبژاردنی خولی دواتر كه ده‌بووه خولی دووه‌می حه‌سه‌ن ڕۆحانی جارێكی دیکە خۆی كاندید كرده‌وه، به‌ڵام له‌لایه‌ن ئه‌نجومه‌نی پارێزه‌رانی ده‌ستوور ڕه‌تكرایه‌وه.
پاش مه‌رگی سه‌ید ئیبراهیم ڕه‌ئیسی، سه‌رۆككۆماری ئێران، زیاتر له 90 كه‌س خۆیان كاندیدكرد بۆ هه‌ڵبرژاردنی سه‌رۆكایه‌تی ئێران، ئه‌نجومه‌نی پارێزه‌ران ته‌نیا 6 كه‌سی قبووڵ كرد، كه پزیشکیان یه‌كێكه و شه‌ش كه‌سە و ته‌نیا كانیدیدی باڵی ڕیفۆرمخوازیشه له‌ناو كاندیده‌كاندا.
خاڵی به‌هێزی پزیشکیان
خاڵی به‌هێزی ئه‌م كاندیده ئیسڵاحبوونێتی، له دوو كابینه‌ی محه‌مه‌د خاته‌می كه حكومه‌تی ڕیفۆرمخوازانبوو، هه‌روه‌ها باشترین ده‌وره‌ی حومكڕانیی كۆماری ئیسلامیی ئێرانه به‌لای خه‌ڵكی ئێرانەوە، پاشان هه‌ڵوێستی ده‌رباره‌ی مه‌رگی ژنه‌ڕۆژنامه‌نووس زه‌هرا كازمی هەبوو، كه ڕوون و ڕاشكاو گوتی به مه‌رگی ئاسایی له زیندان نه‌مردووه.
زەهرا کازمی ئێرانیی ـ کەنەدایی وەک رۆژنامەنووس چووە تاران و لە گرژییەکانی تەمووزی 2003 دەستگیرکرا و پاش دوو هەفتە لە زیندان مرد, ئێران بە فەرمیی ڕایگەیاند ئەو ڕۆژنامەنووسە بە جەڵتەی مێشک مردووە, بەڵام دواتر مەسعوود پزیشکیان ڕاشکاوانە گوتی شوێنی ئەشکەنجە و شکانی ئێسقان و ئازاری جەستەی پێمان دەڵێت زەهرا (زیبا) کازمی بە مەرگی ئاسایی گیانی لەدەست نەداوە.
خاڵێكی دیكه‌ی به‌هێزی ئه‌م كاندیده له كوردستانه كه ئه‌و كوردی ده‌زانێت و له كوردستاندا له‌دایكبووه و ژیاوه، بۆیه ده‌توانێت به‌شیكی زۆری ده‌نگی كورد مسۆگه‌ر بكات، به‌مه‌رجێ كورد ده‌نگ بدات و بایكۆت نه‌كات. تەنانەت ساڵانی پێشتر بە زمانی کوردیی پیرۆزبایی نەورۆزی لە گەلی کورد کرد و خۆشەویستی خۆی بۆ کورد دەربڕی.
خاڵی لاواز
خاڵی لاوازی پزیشکیان دیسانه‌وه ئیسڵاحبوونێتی، چونكه له‌ئێستا ئێرانییه‌كان له ده‌نگدان و پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن بێهیوابوون. بەپلەی یەکەم ئیسڵاحییەکان بایکۆت دەکەن, دوو خولی پێشووش حەسەن ڕۆحانی کە سەرۆککۆماربوو هێندەی تر بوو بەبار بەسەر بەرەی ڕیفۆرمخوازەوە, هەرچەندە ڕۆحانی سەر بە لیستی میانڕەو بوو, ئەو لیستە لەنێوان ڕیفۆرمخواز و ئوسوڵگەرادا دروستبوو لەبەر ئەوەی ئسیڵاحییەکان کانیدیدی بەهێزیان نەبوو پاشەکشەیان کرد و دەنگیان دا بە لیستی میانڕەو, هەربەوهۆیەوە د. حەسەن ڕۆحانی دەرچوو, هەروەها مەسعوود پزیشیکیان لەڕێگەی فراکسیۆنی ئومێدەوە بوو بە جێگری سەرۆکی پەرلەمان.
تەنانەت باری ئابووری ئێران ئێستا لە دۆخێکی هێندە خراپدایە بەرەی ڕیفۆرم ناوێرن خۆیان بدەن لە قەرەی ئەو بارودۆخە و بەرپرسیارێتیی ئەو ڕەوشە قورسە بخەنە ئەستۆی خۆیان, بۆیە ئەگەری ئەوە زیاترە کە دەنگە خۆڵەمێشییەکەی ئیسڵاحییەکانیش فریای پزیشکیان نەکەوێت.
خاڵێکی دێکەش ئەوەیە ناکۆکی زۆر لەنێوان کورد و ئازەرییدا هەیە و بەتایبەت پارێزگای ورمێ کە ناوچەیەکی گەورەی کوردستانە, مەیدانی چڕی ململانێی کورد و ئازەرییە, ئەمەش هۆکارێکە کورد لەبەر هۆکاری ئازەرییبوون ئەگەر دەنگیش بدەن دەنگ بە پزیشکیان نەدەن.
شیمانەیەکی دیکەش ئەوەیە باوکی ئەو لەسەردەمی پاش شکستی کۆماری مەهاباد وەک کارمەندیی ئەمنیی دەوڵەت هاتووەتە مەهاباد و لەوێ ساڵانێکی زۆر ماوەتەوە و مەسعوودیش لەوێ لەدایکبووە, ئینجا ئەگەر خەڵکی سابڵاخ و ناوچەی موکریان بیرەوەریی تاڵیان لەگەڵ باوکی هەبێت, ئەوە بێگومان دوایین بزمار دەدەن لە تابووتی کوڕەکەی.