کوردی
عربي
English
سیاسی
ئابووری
توێژینەوە
کولتور
فۆتۆستۆری
مەڵتی میدیا
بەرنامەکان
پۆدکاست
بیرووڕا
English
عربي
وتار
مەتەڵی ئەسەد تێگەیشتن لە مانەوەی ئەسەد هاوکارە لە تێگەیشتن لە دۆخەکە بە گشتی
سەردار عەزیز
2024-10-07
بەشار ئەسەد لە دەرەوەی فشارەکانی ئەم ململانێیانەی ئێستایە. بە هۆکاری جیاواز، نە ئێران، نە ئیسرائیل، نە ئەمریکا و نە ڕوسیا و نە چیدی تورکیا نایانەوێت فشار بخەنە سەر ئەسەد. دیارە وڵاتانی کەنداویش پاش بەدیهێنانی ئامانجیان لە کوشتن و ئاوارەکردنی ملیونان مرۆڤی سوریی.
ئێران نایەوێت فشار لە سەر ئەسەد بکات، چونکە دەزانێت فشار ڕەنگە پێگە لاوازەکەی لە ناوەوە بخاتە مەترسی و بە ڕوخانی ئەسەد دابڕان دروست دەبێت لە نەخشەی شامی ئێرانیدا، حیزبواللە هێندەی تر لاوازتر دەبێت. بۆیە ئێران لە ڕێگایماهیر ئەسەدەوە کارەکانی ڕایی دەکات کە زیاتر گەیاندن و گواستنەوەیە. ئەوەش وەهایکردوە کە ئیسرائیل لە ماهیر بدات بەڵام لە ئەسەد نا.
بۆ ئیسرائیل، لە پاش بەهاری عەرەبییەوە، ئەسەد بوەتە ئەو بەفەر، یان دابرە لە نێوان ئیسرائیل و کۆمەڵێک هێز کە ئەگەر جێگای ئەسەد بگرنەوە توندتر دەبن بەرامبەر ئیسرائیل.
هەروەها مێژوی بنەماڵەی ئەسەد لە گەڵ ئیسرائیلدا مێژوییەکی هێمنە، هەرچەندە جۆلان داگیرکراوە. بەڵام دانیشتوانی جۆلان هەمویان دروزن و دۆستی دەوڵەتی ئیسرائیلن، تەنانەت دەچنە خزمەتی سەربازیی ئیسرائیلیش. لە هەمانکاتدا ئەسەد ڕۆڵێک دەبینێت لە نێوان ئیسرائیل و ڕوسیادا. ڕوسیا هاوکاربوە لە کردنەوەی ئاسمانی سوریا بەرامبەر هێرشەکانی ئیسرائیل.
بۆ ڕووسیا ئەسەد گرنگە چونکە لە ڕێگای ئەسەدەوە پێگەی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەیە و لەم پێگەیەوە ڕاستەوخۆ بەرکەوتەی هەیە لە گەڵ سوپای ئەمریکیدا. بۆ ئەمە دەبێت بگەڕێینەوە بۆ عەقیدەی پریماکۆڤ کە بڕوای وەها بوو ڕوسیا ناتوانێت دۆستی ئەمریکا بێت بۆیە دەبێت ڕکەبەریی بکات، باشترین جێگا بۆ ڕکەبەریی ئەمریکا ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستە. ئەمە جگە لە ترس لە تیرۆری ئیسلامیی بۆ ڕوسیا.
بۆ ئەمریکا، کەوتنی ئەسەد یانی بەهێزبونی ئەو هێزانەی کە داعشن یان هاوشێوەی داعشن. ئەمەش لە لایەن ئەمریکاوە نەخوازراوە.
لە واقیعە ئاڵۆزە چی هەڵدەهێنجین:
یەکەم شەڕەکان چیدی شەڕی وڵاتان نین، دەبینین تەنها ئیسرائیل وڵاتە لەم جەنگەدا و شەڕی دەوڵەتی دەکات. دووەم، هەریەک لە ئێران و سوریا و عێراق و لوبنان، تەنها ڕژێمەکانیان، یان بەشێک لە ڕژێمەکانیان یان چەند هێزێک دەجەنگن، ئەوانیتر نەیارن. سێیەم، نەک تەنها زۆرینەی زۆری خەڵکی ئێران بەڵکو بەشێکی زۆری ناو ڕژێم دژ بە جەنگن، هەندێک بە ڕونی وەک بەرەی سەرۆک کۆمار، هەندێکی تر بە هاوکاریی ئیسرائیل و ئەمریکا. یەکێک لە دوو دڵییەکانی ئیسرائیل ئەوەیە کە هەنگاوێک نەنێت کە خەڵک و ڕێژم یەکبخات.
نەبونی دیموکراسی، نەبونی دەوڵەت، نەک تەنها دەستوەردانی ئەوانیتری کردوەتە بەشێک لە واقیعی سیاسی، بەڵکو دۆخێکی وەهای دروستکروە کە هەموو ڕژێمەکانی ناوچەکە لە خەڵکی خۆیان زیاتر دەترسن هەتا لە لایەنی دەرەکی. ئەم نەبونی دیموکراسییەیە، کە بە ئاسانی لە جەنگدا دەدۆڕین.
کورد وەک لە بانگەشەکاندا دیارە، پەرت و دابەشە بە سەر ئەم بەرە دژ بە یەکانەی ناوچەکە. نە ئاگایی گشتی هەیە و نە بەرژەوەندی نوخبە هەتا بە ئاراستە دیموکراسی و دادپەروەیی و خۆشگوزەرانی بڕۆن.
زیاتر بخوێنەرەوە
فارس نەورۆڵی
چیرۆکی پشت وێنە ی جوتیارەکەی کەرکوک
مەلا بەختیار
سەردانی وەفدی ئیمراڵی بۆ ھەرێمی کوردستان چی دەگەیەنێت؟
محمد خۆشناو
کوردستان و میونشن بۆ ئاسایشی 2025
فارس نەورۆڵی
خۆشگوزەرانی یان سەقامگیری
هەندرێن شێخ راغب
ئەگەر لە جێگای پارتی بام؟
محمد خۆشناو
دووڕوو و هەڵپەرستەکان و دەسەڵات
فارس نەورۆڵی
ئەوان چیان لە ئێمە دەوێ؟
محمد خۆشناو
کە جاهیلێک خۆی دەکاتە پسپۆر و شرۆڤەکار !!
فارس نەورۆڵی
مرۆڤە دەمامک چیەکان
کەیوان نوری
کابوسی خانەنشینی و ترسێکی واقیعی لە پەراوێزخران
ئەمانەش ببینە
راستەوخۆ.. لە زانکۆی سلێمانی فێستیڤاڵێک بۆ زمانی دایک بەڕێوەدەچێت
راستەوخۆ….زیاتر لە پێنج هەزار دەفتەر دۆلاری بازاری دۆلارەکە براوە
تارمایی شەڕێكی ڕانەگەیاندراو بەسەر دیمەشقەوە سیبەری شەڕێكی ڕانەگەیەندراو بەرامبەر كورد لە سوریا
راستەوخۆ.. لەسەر گۆڕی وتەبێژی سەرای ئازادی یادی ١٧ی شوبات دەکرێتەوە
راستەوخۆ.. گۆیژە و ئەزمەڕ سپیپۆش بوون و جمەیان دێت لە هاوڵاتیان
خۆشترین گۆرانییە ناخۆشەکانباو باوی گۆرانی ناخۆشە
×
زمانەکان
کوردی
العربیة
English
بابەتەکان
سیاسی
ئابووری
توێژینەوە
کولتور
فۆتۆستۆری
مەڵتی میدیا
بەرنامەکان
پۆدکاست
بیروڕا
ئەرشیف
ئێمە کێێن
دەربارە
پەیوەندی
تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان
© 2025 Diplomatic Magazine