کوردی
عربي
English
سیاسی
ئابووری
توێژینەوە
کولتور
فۆتۆستۆری
مەڵتی میدیا
بەرنامەکان
پۆدکاست
بیرووڕا
English
عربي
وتار
ڕێکخستنەوەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست !!
محمد خۆشناو
2023-11-18
هەر لەگەڵ هەڵگیرسانی شەڕی غەزە ، لەچەندین بۆنەدا باس لەوە کراوە کە خۆرهەڵاتی ناوەڕاستێکی تر دروست دەبێت ، ئەمە دەرگایەکی گەورەی بۆ شیکردنەوەی سیاسی و ستراتیژی کردەوە لەگەڵ چالاکردنی ڕێساکانی جەگرافیا و ستراتیژی و سەربازی بۆ پێشبینیکردنی ئەنجام و ئاییندەی شەڕەکە ، ئەوەی کە لە غەزە ڕوودەدات پێویستی بە بیرکردنەوەیەکی قوڵ هەیە و ، پێویستی بە خستنەڕووی هەموو پرسیارێکی ڕێگەپێدرا و قەدەخەکرا و هەیە چونکە پەیوەستە بەناوچەکە کە کوردستان بەشێکە لێی ، ئایا دەبێت پڕۆسەی باهۆزی ئەقسا لە لایەن حەماسەوە ئیختیراقی ڕاستەقینەی هەموو بەرگریەکانی ئیسرائیل کردبێت ، یان ئەوەتا چاوپۆشی کراوە و ڕێگا واڵاکراوە بۆ هێنانەدی ئامانجی گەورەتر لە ژیانی دەیان هەزار مرۆڤ ؟ لەبەرچی هەر لەگەڵ ڕاگەیاندنی یەکەمین ڕۆژی شەڕی غەزە ، کەشتی بارهەڵگری فڕۆکەی « گێراڵد فۆرد» گەیشتە خۆرهەڵاتی دەریای ناوەڕاست و ، بەدوای ئەویش کەشتی بارهەڵگری « ئەیزنهاوەر» و پاشان ژێر دەریایی ئەتۆمی و کەشتیە سەربازیەکانی بەریتانیا و ئەڵمانیا و فەڕەنسا و ئیتاڵیا و لەگەڵیدا هێزی تایبەت و وەک گەمەی شەترەنج لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست خرانە جوولە ، ئایا هەموو ئەوانە بۆ ڕوبەڕووبونەوەی حەماس هاتوون ؟ یان ئەوەتا نەخشە و پلانی ستراتیژی پێمان دەڵێت ؛ ئەو ململانێیە فراوان دەبێت و وڵاتانی تر تەدەخول دەکەن و جەنگەکە پەل داهاوێت بۆ وڵاتانی تر ؟ با دوور نەڕۆین و بیر لە پاڵنەرەکانی حەماس بۆ ئەو هێرشە بکەینەوە ، کە چۆن توانی ئەو هێرشە سەرسەختە بێ تەرتیبات لەگەڵ لایانێکی دەولی دیاریکراو بکات ، لایەنێک کە پاڵپشتی دارایی حەماس دەکات و دەیەوێت وەرەقەکان تێکەڵ و پێکەڵ بکات و ، لەپشتیەوەش لایەنەکانی تر هەن کە لە سوریا پشتیوانی لێدەکەن و دەیانەوێت سەرنج لەسەر ئۆکراینا لابدەن ، کێ دەڵێت ئەگەری ئەوەش نیە کە حەماسیش وەک قاعیدە ئیختیراق کرابێت ، یان تەحریک کرابیت بۆ جێبەجێکردنی ڕووداوێک وەک ڕووداوی (11) ی سیبتەمبەر ، بەدرێژایی ماوەی شەڕی غەزە داوای ئاگربەس دەکرێت بەڵام ئاگربەس ڕاناگەیەنرێت ، ئەمە بەڕوونی ئەوەمان پێدەڵێت کە ئامانجەکە فراوانکردنی دائیرەی جەنگەکە و گڕگرتنی ناوچەکەیە و ، کەشتیەکانیش ئامادەن و ئەوکات سەرلەنوێ تەرتیبی دۆخی ئەو ناوچەیە دەکەنەوە !
توێژەران و لێکۆلەرەوان و پسپۆران لە ژوورەکانی دەزگای ئاسایشی نەتەوەیی و موخابەرات لەناوەندەکانی هزر لەکاردان بۆ دەستنیشانکردنی کاریگەری ئەو جەنگە و ڕادەی کاریگەری ئەگەرەکانی لەسەر ناوچەکە و جیهان و لەسەر پێکهێنانی سیستەمی نوێی جیهان ، بایەخەکە هەمووی کەوتۆتە سەر خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و ، جەنگی ئۆکراینا خەریکە لەبیر دەچێت ، ئەوروپا پاشەکشەی لە جەنگەکە کردووە و ئەگەر وابڕوات لەو زستانە ڕوسیا ئۆکراینا هەڵدەلوشێت ، هەمان شت لە دەریای چین کە چین داوای گەڕاندنەوەی تایوان دەکات هەروەکچۆن هونگ کۆنگ گەڕایەوە ، هەموو ئەوانە باری سەرنجی لەسەر هەڵگیراوە و بایەخەکە کەوتۆتە سەر خۆرهەڵاتی ناوەڕاست کە لە زەمەنی کۆندا مەرکەزی جیهان بوو کە چەندین شارستانی و ئایینە ئاسمانیەکانی لێبەدیارکەوت و ، ئێستاش بە بوونی پیترۆل و غاز بۆتە جێی بایەخی وڵاتە گەورە خۆرئاواییەکان .
دەبێت سەرکردایەتی سیاسی کوردستان بەیەکگرتوویی چاودێری دۆخەکە بکات و ، سیناریۆی هەمەجۆر بۆ هەموو ئەگەرێک دابنێت و ، ئەمجارە هیچ بوارێک بۆ هەڵەی ستراتیژی نیە ، دەبێت ئێمە بەتەواوی لەو گەلەکۆمەکێی نێودوڵەتیەی کە ئێستا دەگوزەرێت بزانین و ، دەبێت خەڵکانی تووێژەر و لێکۆلەرانی بواری سیاسی کوردستان دیدو بۆچوونی خۆیان بۆ پێشبینی هەموو ئەگەر و سیناریۆکان بجەنەڕوو و ، دۆخی ئێمە و ئاسایشی نەتەوەیی لەمەترسیدایە و دوژمنانی کورد لە ئامادەباشیدان بۆ لێدان و نەهێشتنی تاکە قەوارەی سەد ساڵیمان و ، خەڵکی کوردستان باش دەزانن کە دۆخی ئێستا بەهۆی ئەو لێکترازانەی کە دۆژمنانی کورد توانیان دروستی بکەن و ، لەگەڵیدا نەمانی متمانە لە نێوان هاوڵاتی و دەسەڵات و حزبەکان چەند مەترسیدارە !! و ، ئەوەش دەزانن کە هەلێکی گەورە و زێڕینی بەڕێوەیە و نابێت بە بێباکی سەیری دۆخەکە بکرێت ، پێویستی بەخۆڕێخستەنەوە و کۆکردنەوەی تواناکان بۆ پێشوازیکردن لەو پەرەسەندنانەی کە ڕوودەدەن هەیە .
زیاتر بخوێنەرەوە
سەرکۆ یونس
ئابووری، وەك هۆکارێک بۆ توندوتیژی دژی ژنان
محمد خۆشناو
پێکەوەژیانێکی کلتووری لەگەڵ گەندەڵی !!
د. ڕێبین ئەحمەد ڕەشید
کاریگەری پولی دۆمینە
فارس نەورۆڵی
هەولێرو بەغدا بۆڕێک ناکەون
عەبدوڵا ڕێشاوی
(ئاشتی و دیالۆک ) دیاری کردنی پێگە و وەزیفەیەک بۆ هەرێمی کوردستان لە جیهاندا .
محمد خۆشناو
بەخۆوەگرتن لە هەرێمی کوردستان !
فارس نەورۆڵی
گوتارە ناکاریگەرەکان
ئومێد مەحمود
ئایا دادگای فیدراڵی دەتوانێت ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق دوور بخاتەوە؟
فارس نەورۆڵی
هێندەی پەڕی تاوسێ کوردایەتیت لێ جوانە
سەردار قادر
هەڵبژاردنی داهاتوو، رەوتی ململانێکان
ئەمانەش ببینە
کۆمپانیای ئێل جی ڕایگەیاند خەریکی پەیکەربەندسازیی ڕێکخراوەیین بە مەبەستی گەشەی داهاتوو
کڕین و مامەڵەی ئەندامانی یەکێتی و پارتی گەیـشـتــە سەد هەزار دۆلار
قەیرانی كارەبا لە 32 ساڵەی حوكمڕانی كوردیدا ... میراتێكی خراپ لە كابینەی حەوت و هەشتەوە بۆ كابینەی نۆیەم
گەنجێک لە کاژی مار زەیت دروست دەکات ... بزانە چۆن ئەم کارە دەکات ؟
ئاگادارن دۆلار چی بەسەر دێت؟ عێراق و تورکیا و چین ڕێکەوتن دۆلار بشکێنن
ماتۆڕ ژیانی خەڵكی هەراسانكردووە لەسەر بڕیارى دەستبەسەرداگرتنى ماتۆڕ چى دەڵێن؟
×
زمانەکان
کوردی
العربیة
English
بابەتەکان
سیاسی
ئابووری
توێژینەوە
کولتور
فۆتۆستۆری
مەڵتی میدیا
بەرنامەکان
پۆدکاست
بیروڕا
ئەرشیف
ئێمە کێێن
دەربارە
پەیوەندی
تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان
© 2023 Diplomatic Magazine