پرسی نەوت و غاز لەنێوان هەرێم و بەغدادا، هەر لە سەروەختی داڕشتنی دەستوری هەمیشەیی عێراقەوە جێگەی مشتومڕو ناکۆکی بووە.
هەر بۆیە دوای بێنەو بەرەیەکی زۆر لەنێوان ئەندامانی لیژنەی نوسینەوەی دەستوردا، دواجار بەدەقنوسکردنی هەردوو ماددەی (١١١ و ١١٢) ململانێیەکی قوڵی مێژوویی خەفەکرا.
ململانێیەک کە لەهەر گۆڕانێکی هاوسەنگی هێزد، بەئەگەرێکی بەهێزەوە گریمانەی سەرهەڵدانەوەی لێدەکرێت.
چونکە داڕێژەرانی دەستور لە دووتوێی ئەم دوو ماددەیەدا نەیان توانیوە، یان نەیان ویستوە، دەسەڵاتی ڕاستەقینەی بەڕێوەبردن و سیاسەتی نەوتی و بازاڕگەری بۆ نەوت و غاز دیاری بکەن،
بەڵکو ئەم کارەیان سپاردووە بەیاسایەکی پەرلەمانی.
لەماددەی١١١ی دەستوری هەمیشەیی عێراقدا هاتووە :
(نەوت وغاز موڵکی هەموو گەلی عێراقە لەهەموو هەرێم و پاریزگاکاندا)
ئەم دەقەش دەقێکی لاستیکییەو جگە لەوەش لە نوسینی زاراوەی (گەلی عێراق) نەک گەلانی عێراقدا، ئاماژەی باڵا دەستبوونی حکومەتی ناوەند لەم پرسەدا گریمانەیەکی بەهێزە.
هەرچی ماددەی (١١٢)ی دەستوری٢٠٠٥ی عێراقە کەلەدوو برگە پێکهاتووە ڕونتر ئاماژەی بە باڵادەستبوونی حکومەتی ناوەندی لەم پرسەدا کردووە.
لەبڕگەی یەکەمدا نوسراوە:
حکومەتی فیدراڵ هەڵدەستێ بە بەڕێوەبردنی نەوت و گازی دەرهێنراو لەکێڵگەکانی ئێستادا، لەگەڵ حکومەتی هەرێم و پارێزگا بەرهەمهێنەکاندا، بەمەرجێ داهاتەکانی بەشێوەیەکی دادپەروەرانە دابەش بکرێت کەبگونجێ لەگەڵ دابەشوونی دانیشتوان لەهەموو ناوچەکانی وڵاتدا، لەگەڵ دیاریکردنی بەشێک بۆماوەیەکی دیاریکراو بۆهەرێمە زیان لێکەوتووەکان کە لەلایەن ڕژێمی پێشووەوە نادادپەروەرانە بێبەشکراون و زیانیان لێکەوتوو، بەجۆرێک پەرەپێدانی هاوسەنگ بۆ هەموو ناوچە جیا جیاکانی وڵات دابین بکات ئەمەش بەیاسا ڕێک دەخرێت).
لەبڕگەی دووەمی هەمان ماددەدا هاتووە:(حکومەتی فیدراڵ و حکومەتی هەرێم و پارێزگا بەرهەم هێنەکان بەیەکەوە (مع) هەڵدەستن بەنەخشەکێشان بۆ ستراتیژیەپێویستەکان بۆ بەرەو پێشبردنی سامانی نەوت و گاز بەجۆرێک بەرزترین سود بۆ گەلی عێراق بەدی بێنێت، بەپشتبەستن بەنوێترین تەکنەلوژیاو پرەنسیپەکانی بازاڕ و هاندانی وەبەر هێنان).
دەقی بڕگەی دووەم ئاماژەی داوە بە لەگەڵبوونی حکومەتی هەرێم لەگەڵ حکومەتی ناوەند،
گەر لێرەدا سەرنج لەدەقی عەرەبی ئەم بڕگەبدەین.دەڵێت.[تقوم الحکومە الاتحادیە بادارە النفگ والغاز،.....مع الحکومە الاقالیم....الخ]بەڵام دەبوو بنوسرایە..تقوم الحکومە الاتحادیە والحکومە الاقالیم ئەو کات دەقەکە زیاتر مانای شەراکەتی ڕاستەقینەی دەدا بەحکومەتی هەرێم لەپرسەکەدا.
بەهەرحاڵ ئەگەر سەرنج بدەین نوێنەرانی کورد لەکاتی نوسینەوەی دەستوردا ئەگەرچی کە ئەوکات سەنگ و قورسای هەرێم بەهێزتربوو، بەڵام بەتەواوەتی نەیانتوانیوە لەبەرژەوەندی گەلی کوردستان گەمەکە ببەنەوە.
ڕەنگەدا لەمەشدا هۆکاری ئیقلیمی و جیهانی دەوری خۆی بینیبێت.، بەڵام پرسیاری گرنگ و جەوهەری ئەمەیە.
لەکوێی ئەم دوومادەیەدا ڕێگەدراوە حکومەتی هەرێم بەبێ حسابکردن بۆبەغدا نەوتی کوردستان دەربهێنێت و بیفرۆشێت لەبازاڕەکانی نەوتی جیهانیدا.؟؟.
کاربەدەستانی هەرێم چۆن توانیویانەو دەتوانن سەرکێشی واگەورە بکەن؟؟.
کامەبووئەو ڕاڤە یاساییەی کە ڕێگەیدا بەئێوە بچنە ناو گەمەیەکی وامەترسیدارەوە؟؟
ئێستا دوای ئەوەی کە ماوەی دەساڵ خەڵکتان سەرقاڵ کرد بەدرۆی ئابووری سەربەخۆ، کەپێشتر هیچ ژێرخانێکی یاسایی ڕاستەقینەو ئەساسێکی دەستوریتان بۆ بونیاد نەنابوو، بەباخەڵی پڕی خۆتان و دەستی بەتاڵی خەڵکەوە، گەڕانەوە بۆ جێگە ڕاستەکە.
سیاسەتی ڕاست ئەوەیە کە بەدیدگایەکی نوێوە لەگەڵ بەغدای پایتەختی عێراقی فیدراڵ بکەونە گفتوگۆی جددی و پابەندو بەرهەمدار. چونکە لە نێو وشەو ئاماژەکانی هەردوو ماددەکەدا، چەندین خاڵی هێز هەیە کە کوتلەی کوردستانی لە بەغداد پێداگیری لەسەربکات و دەسکەوتی گەورە بۆخەڵکی کوردستان دەستەبەر بکات.
چونکە لەمادە دەستوریەکەدا ئاماژە بە هاوبەشی حکومەتی هەرێم کراوە لەداڕشتنی سیاسەتی نەوت و بەشداربوون لە پرۆسەی دەرهێنان و بازاڕگەری لەبواری نەوت وگازدا.
بەو پێیەش دەتوانرێت، داوای وەگەڕخستنی ڕێژەیەکی زۆری توانای مرۆیی لەخەڵکی کوردستان بکرێت لەدامەزراوە نەوتییە فیدراڵییەکاندا.
ماوەتەوە بڵێین تاکە ڕێگەیەک بۆ چەسپاندنی خواستی کوردەکان لەسیاسەتی نەوتی عێراقدا بریتییە لەگەڕانەوەی هەرێم بۆ ساحەی بەغدادو ئامادەبوونێکی جددی پەرلەمانی و سیاسی و دیبلۆماسی لەپەرلەمان و مەتبەخی سیاسی عێراقیدا، بۆئەوەی سەرلەنوێ یاسای نەوت و غاز دەقنوس بکرێتەوەو تیایدا بەئاگاییەوە خواستی خەڵکی کوردستان لە یاساکەدا بسەلمێنرێت، نەک بە مزایەدەی قەومی ساختەو دروستکردنی هەڵای میدیایی خۆشتان و خەڵکیش بەلاڕێدابەرن.