تورکیا،بەئاشکرا شتێکی دەوێت و بەنهێنی شتێکی دی!

بەهروز حاجی

2024-07-14

🔸ڕەجەب تەییب ئەردۆگان،سەرۆکی تورکیا و یەشار گویلەری وەزیری بەرگری تورکیا و فواد حسێن وەزیری دەرەوەی عێراق کە نوێنەرەکەی مەسعود بارزانی سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستانە لەبەغداد،دواین لێدوانەکانیان لەبارەی لەشکرکێشی و داگیرکارییەکەی تورکیا،بۆ چل کیلۆمەتری قوڵایی نێوخاکی هەرێمی کوردستان هاوپێچی یەک ئەجێندایە،ئەویش ئامانجی یەکەم پەکەکە نییە بەڵکو هێڵێکی سورە بۆ دەسەڵاتە خۆجێییەکەی قەوارەی هەرێم.

🔸پەیماننامەی میساقی میللی کە خواست و ئامانجی فراوانکردنی دەسەڵات و فراونکردنی جوگرافیایە بۆ دەرەوەی سنوری دانپێدانراوی نێودەوڵەتی ئیستای تورکیا،  لەلایەن دەسەڵاتدارانی تورکیاوە،هەرچۆنێک بێت،ڕەنگڕێژ بکرێت و هەنگاوی یەکەمی بۆبنرێت،ئەمەش تاڕادەیەک هەنگاوەکە نراوەو سود لەلاوازی پێگەی عێراق و سوریا وەرگیراوە،بەگڵۆپی سەوزی هەرێمی و بەشێک لەزلهێزانی دونیا بەتایبەت ئەمێریکا،بەچاوپۆشی و داننەنانی فەرمیدا، گەیشتۆتە شوێنی خۆی.

🔸ئێران ئەم لەشکرکێشییەی تورکیای بە بێدەنگی قبوڵکردووە، لەبەرامبەر باڵادەستی زیاتر لەناوچەو جێ نفوزی دەسەڵاتی یەکێتیدا بۆخۆی،واتە دابەشکارییەکی نوێ لەدایک بووە بەسەر ناوچەی کوردستانی عێراقدا لەنێوان هەردوو وڵاتی ئێران و تورکیادا.

🔸 سەرۆکی تورکیا کاتێک دەڵێت قوفڵ لە ئۆپراسیۆنی چنگ دەدەین،ڕون و ڕاشکاو پشتڕاستکردنەوەی ئەوە ڕاستییەکە کە چیتر لەوناچانەی داگیرمان کردوە و بۆی هاتوین،کەس چاوڕێی کشانەوە نەکات و ئەوەی لەم کاتەدا هەوڵمان بۆیدا کەخۆی لە داگیرکاریی چل کیلۆمەترە بۆقوڵایی نێو خاکی کوردستانی عێراقە بە هەماهەنگی دەسەڵاتدارانی هەولێر،هاتۆتە دی و لەوێشەوە زۆر بەئاسانی دەسەڵات و هەژمونی سیاسیان بەسەر کەرکوک و ناوچەی موسڵدا دەبێت ،هەروەک چۆن ئێستا بەشێکن لەململانێی نێوان پێکهاتەو پارتە خاوەن نفوزەکانی ئەو ناوچانە لەوشارانەدا.

🔸وەزیری دەرەوەی عێراقیش کاتێک دەستدرێژی و داگیرکاریی و بۆردمانە بەردەوامەکانی تورکیا بچوک دەکاتەوە بۆ جموجوڵی سەربازی،بەشێکە لەنهێنی ئەو ڕێککەوتنەی کە لەپشتی پەردەو دوور لەچاوی شەقامی عێراقیەوە کراوە،لەنێوان بەغدادو هەولێر و ئەنقەرە و ڕەزامەندی ئێران.

🔸لــێ کۆی ڕوداوەکان ئەوەمان پێدەڵێت تورکیا بەبێ ڕێککەوتن و ڕاوێژ ئەم هەنگاوە نوێیەی نەناوە و ئەوەی دەمێنێ تەنها پەلاماردانی چیای گارەیە لەسنوری دهۆک و تورکیاش ئەو پەلامارە بەتەنها پێناچێت ئەنجام بدات و زۆر بە لەسەرخۆیی هەنگاوی بۆدەنێت چونکە دەزانێت زیانی گیانی بۆسوپاکەی و ئەرکێکی قورسی تێچوی ئابوریش دەکەوێتە سەری، لەگەڵ ئەوەشدا دوایین لێدوانی بەرپرسە باڵاکانی تورکیا،ئەوەمان پێدەڵێت کە هەڕەشەی تازە بۆسەر سلێمانی و یەکێتیی نییە و تەنها ئەبدەیتی کردنەوەیەک بوو،چونکە کاتێک سەرۆکی تورکیا دەڵێت تۆپەکە لەگۆڕەپانی ئیدارەی سلێمانییە کەواتە کۆی پرۆسەکە بەرەو خاڵی کۆتایی دەچێت و ئامانجی کۆتایی ئەردۆگانی سەرۆکی تورکیا،بە سەفقەیەکی بازنەیی نێوخۆی هەرێمی و چاودێری بەشێکی زلهێزان هەتا ئێرە مەبەست بوو لەئێستادا.